HÜCRESEL İMALAT SİSTEMLERİNDE İNSAN-MAKİNA HÜCRELERİ OLUŞTURMA PROBLEMİ İÇİN ÇOK AMAÇLI BİR MATEMATİKSEL PROGRAMLAMA YAKLAŞIMI


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gökçe KILIÇ

Danışman: Feyzan Arıkan

Özet:

malat sistemlerinin dört temel bileşeni; insan, ekipman, operasyon kuralları ve malzemedir. Hücresel imalat sistemlerinin etkin tasarımı, bu bileşenlerin beraberce ele alınmasını gerekli kılar. Hücresel imalat sistemlerinin tasarımının ilk ve en önemli problemlerinden biri hücre oluşturma problemidir. Bu çalışmada; hücre oluşturma probleminin çözümü için imalatın dört temel bileşenini dikkate alınarak parça- makina ve insan hücrelerini eşzamanlı oluşturan bir matematiksel model önerilmiştir. Model, alternatif rotaları, parça taleplerini dikkate alan, fason imalata, parti büyüklüklerinin bölünmesine izin veren, çok amaçlı 0-1 karışık tamsayılı programlama modelidir. Modeldeki amaçlar, işlem zamanlarının minimizasyonu, satın alınan makina sayısının ve bakımlarının minimizasyonu, hazırlık zamanlarının minimizasyonu, fason imalat maliyetinin, hücreler arası taşımanın ve işe alınan makine operatörlerinin minimizasyonudur. Tümü maliyet minimizasyonu paydasında tek bir kalemde birleştirilmiştir. Önerilen model, literatürden seçilen bir veri kümesinin probleme adaptasyonu kullanılarak incelenmiştir. Model performansı, farklı boyutlardaki problemler için çözüm zamanı, düğüm ve iterasyon sayısı kriterlerine göre değerlendirilmiştir. Önerilen matematiksel modelin, küçük ve orta ölçekli problemlerde uygulanabilir ve faydalı bir yöntem olmaya aday olduğu gözlenmiştir.