TİP 1 DİABETES MELLİTUS VE GESTASYONEL DİABETLİ GEBE PLASENTALARININ NORMAL GEBE PLASENTALARI İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK İNCELENMESİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SÜLEYMAN AKARSU

Danışman: SUNA ÖMEROĞLU

Özet:

Bu çalışmanın amacı diabetes mellitusun fötus üzerine etkisini ve bu etkiyi yaratan faktörleri açığa kavuşturmada katkı sağlayabileceği düşüncesi ile Tip 1 diabetes mellituslu ve gestasyonel diabetli gebe plasentalarını normal plasentalarla immünhistokimyasal ve ince yapı düzeyinde karşılaştırmalı olarak incelemektir. Bu çalışmada Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği’nde zamanında sonlanmış tekil gebeliklerden elde edilen plasentalar kullanıldı. Gebeliği öncesinde Tip 1 DM tanısı almış 6 hasta plasentası, gebeliği sırasında yapılan testlerle GDM tanısı almış 6 hasta plasentası ve hiçbir sağlık sorunu olmayan 6 gebe plasentası Sezaryen doğumla alınarak gruplar oluşturuldu. Plasentaların sağlıklı görünen kotiledonlarının maternal yüzlerinden elde edilen doku örnekleri ışık mikroskobik ve elektron mikroskobik inceleme ile immünhistokimyasal olarak plasental apoptozisi belirleyebilmek için Caspase–9 ve damarsal değişimleri gösterebilmek için VEGF primer antikorları ile boyanarak aralarındaki farklılıklar araştırıldı. Tip 1 DM grubuna ait plasentanın ışık mikroskobik incelemesinde serbest villuslar, kök villuslar ve villus stroması görülürken sinsityal düğümlerin artmış olduğu, perivillöz alanda belirgin konjesyonun varlığı, Gestasyonel diabetes mellitus grubunda ise sinsityal düğümlerde artış, endovillöz hiperkapillerizasyon, intervillöz bölgede ileri derecede konjesyon görüldü. Tip 1 DM grubuna ait plasentanın yarı–ince kesitlerinde serbest ve kök villuslardaki vasküler oluşumların belirgin hale geldiği ve perivillöz konjestif alanların varlığı, aynı grubun elektronmikroskobik incelemesinde serbest villus yüzeyindeki mikrovilluslar altta sinsityotrofoblast hücrelerinin kromatin dağılımının 96 homojen görünümü izlendi. Yarı–ince kesitler kontrol grubu ile karşılaştırıldığında villus stromasının büyük bir kısmını kaplayan vasküler oluşumlar görüldü. Gestasyonel diabetes mellitus grubuna ait plasentanın yarı–ince kesitinde serbest ve kök villuslarda değişik boyutlarda çok sayıda kontrol ve Tip 1 DM grubuna göre vaskülarizasyonun ileri derecede arttığı görüldü. Aynı grubun elektron mikroskobik incelemesinde sinsityotrofoblastik hücre katında multipl vakuoler oluşumlar, villus stromasındaki kollagen liflerin seyrekleşmesi, villusun hemen tamamını kaplayan vasküler oluşumlar dikkati çekmekteydi. Gruplar arasında VEGF immünreaktivite skorları yönünden istatistiksel olarak anlamlı farklılık görüldü (p=0,002). Kontrol grubu ile Tip 1 DM grubu arasında VEGF immünreaktivite skorları yönünden istatistiksel olarak anlamlı fark görülmedi (p=0,026). Kontrol grubuna göre GDM grubunun VEGF immünreaktivite skorları istatistiksel anlamlı olarak daha yüksek bulundu (p=0,002). Tip 1 DM grubu ile GDM grupları arasında da VEGF immünreaktivite skorları yönünden istatistiksel olarak anlamlı fark görülmedi (p=0,132). Gruplar arasında Caspase–9 immünreaktivite skorları yönünden istatistiksel olarak anlamlı farklılık görüldü (p=0,008). Kontrol grubuna göre Tip 1 DM grubunun Caspase–9 immünreaktivite skorları istatistiksel anlamlı olarak daha yüksek bulundu (p=0,009). Kontrol grubuna göre GDM grubunun Caspase–9 immünreaktivite skorları istatistiksel anlamlı olarak daha yüksek bulundu (p=0,009). Tip 1 DM grubu ile GDM grupları arasında da Caspase–9 immünreaktivite skorları yönünden istatistiksel olarak anlamlı fark görülmedi (p=0,699). Gerek Tip 1 diabetes mellitus, gerekse Gestasyonel diabetes mellitusta gelişen plasental hipoksi–iskemi, kompansatuar olarak villuslarda hiperkapillerizasyona, bunun sonucunda da immünohistokimyasal olarak VEGF immünreaktivitesinde artışa neden olmuştur. Plasental hipoksi–iskeminin bir diğer bulgusu olan sinsityal düğümlerde artış hem Tip 1 diabetes mellitusda, hem de gestasyoneldiabetes mellitus grubunda artmış olarak gözlenmiştir. Plasental hipoksi– iskemi aynı zamanda apoptozise zemin hazırlayan faktörlerden biridir. Apoptotik oluşumların artışı, maternal dolaşıma geçişi sistemik endotelyal toksisite yoluyla fötal gelişmeyi engeller. Bu da diabetik gebeliklerdeki IUGR ( İntrauterin Gelişme Kısıtlılığı ) ve fötal komplikasyonları açıklamada bir gerekçe olabilir.