Görsel sanat eğitimi programının okul öncesi dönem çocuklarının eleştirel düşünme becerilerine etkisinin incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: GÜL DALĞAR

Danışman: İLKAY ULUTAŞ

Özet:

Bu araştırma, okul öncesi çocuklarının eleştirel düşünme becerilerinin desteklenmesinde "Görsel Sanat Eğitimi Programı"nın etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini 2014-2015 eğitim öğretim yılında Burdur il merkezinde bağımsız anaokullarına devam eden 5-6 yaş çocukları oluşturmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu 20'si deney, 20'si kontrol grubu olmak üzere tesadüfi olarak belirlenen 40 çocuk oluşturmuştur. "Görsel Sanat Eğitimi Programı"nın çocukların eleştirel düşünme becerileri üzerindeki etkisini belirleyebilmek amacıyla yarı deneysel model kullanılmıştır. Deney grubunu oluşturan çocuklara on iki hafta boyunca "Görsel Sanat Eğitimi Programı" uygulanmıştır. Veriler çocuklara ilişkin genel bilgileri içeren "Kişisel Bilgi Formu" ve "Çocuklar İçin Eleştirel Düşünme Ön-göstergeleri Değerlendirme Aracı/ÇEDÖDA (Chandra, 2008)" kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde; öncelikle deney ve kontrol gruplarının ÇEDÖDA'dan elde ettikleri puan ortalamaları arasındaki farkın anlamlılığı bağımsız örneklemler için t Testi ile analiz edilmiştir. Deney ve kontrol gruplarının ÇEDÖDA'dan elde ettikleri öntest-sontest ortalamaları ise ilişkili örneklemler için t testi ile karşılaştırılmıştır. Deney grubunun ÇEDÖDA'dan elde ettikleri son test-kalıcılık testi karşılaştırmaları ise ilişkili örneklemler için t testi ve öntest/sontest ve izleme testi ve ortalama puanları arasındaki farkı test etmek için tek faktör üzerinde tekrarlı ölçümler için iki faktörlü ANOVA ile belirlenmiştir. Araştırmanın sonucunda, "Görsel Sanat Eğitimi Programı" sonrasında çocukların ÇEDÖDA'dan aldıkları toplam puan ortalamaları arasında deney grubunun lehine anlamlı fark olduğu (p<.001) ve bu farkın etkisinin büyük olduğu belirlenmiştir. Deney grubu çocuklarına son-testten dört hafta sonra yapılan izleme testi ile son-test puan ortalamaları karşılaştırıldığında anlamlı fark (p>.05) bulunmazken, izleme testi ile ön-test puan ortalamaları karşılaştırıldığında anlamlı fark (p<.001) olduğu tespit edilmiştir. İstatistiksel olarak belirlenen bu farklılığın izleme testi toplam değeri lehine olduğu saptanmıştır. Bu bulgulara dayalı olarak "Görsel Sanat Eğitimi Programı"nın çocukların eleştirel düşünme becerileri üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.