Akşehir Ermeni Kilisesi yapay aydınlatma olanaklarının değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Öğrenci: MERVE ERŞAN ALTUNER

Danışman: CÜNEYT KURTAY

Özet:

Aydınlatma, insanların tarih boyunca ihtiyaçlarını karşılamak için kullandıkları elemanlardır. Ateşin buluşuyla başlayan aydınlatma tarihi, günümüze kadar teknolojik araştırmalar ile birlikte gelişmiş ve fonksiyonlara göre işlev kazanmıştır. Aydınlatma tekniği ile oluşan görüntü sadece teknik açıdan değil sanat ve mimarlıkla da ilişkilidir. Bu nedenle mimarlık ve aydınlatma arasında güçlü bir bağ bulunmaktadır. Mekânlarda kullanılan aydınlatma elemanları yapıya kimlik kazandırır ve bu sayede aydınlığın niteliği ile mimari bütünleşmiş olur. Toplu olarak ibadet yapılan dini yapılarda da ışığın niteliği ve niceliği önemlidir. Bu mekânlarda kullanılan aydınlatma elemanları ile elde edilen sonuçlar doğrultusunda mekân vurgulanır, üç boyutlu algı gelişir ve manevi duygular ön plana çıkar. Mimari özelliklerin ve ihtişamın ön planda olduğu ibadet mekânlarından olan kiliselerde de ışık ve ışığın mekân içinde ve dışında kullanımı oldukça önem taşımaktadır. Bu çalışmada, kiliselerde yapay aydınlatma kriterleri incelenmiş ve tarihi önem taşıyan örnek kilise yapısı olan Akşehir Ermeni Kilisesi seçilmiştir. Örnek kilise yapısı üzerinden iç mekân yapay aydınlatma tasarımı ve öneri hazırlanması amaçlanmıştır. İlk olarak tarihi yapılarda yapay aydınlatma uygulamalarının nasıl olması gerektiği araştırılmıştır. Yapılan araştırma soncunda özele inilerek kiliselerde uygulanan iç mekân aydınlatma kuralları araştırılmış ve referans aydınlık seviyeleri elde edilmiştir. Bu konuda uluslararası referans değerleri bulunmamakla birlikte daha önce yapılan bir tez çalışmasından yararlanılarak elde edilen veriler doğrultusunda örnek olarak seçilen kilise yapısı, AUTOCAD programı üzerinden iki boyutlu olarak çizilmiştir. Çizim REVİT programına aktarılarak üç boyutlu görselleri sağlanmıştır. Elde edilen görseller üzerine Elumtools yazılımı yardımı ile aydınlatma simülasyonları yapılmıştır. Yapılan analiz sonuçları değerlendirilerek örnek kilise yapısı üzerinden tasarım önerileri verilmiştir. Elde edilen öneriler kiliselerde uygulanacak aydınlatma tasarımlarına katkı sağlayacaktır