Böbrek Hastalıkları Belirteci Olan Ürin Metabolitlerinin Raman Spektroskopisi İle Hızlı ve Eş Zamanlı Tespiti


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Emine Feride Kahveci

Danışman: ABDULLAH EKMEKÇİ

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

İdrar analizi; diyabet, hipertansiyon gibi çeşitli metabolik hastalıklar, idrar yolu enfeksiyonları, böbrek fonksiyonu ve diğer bazı hastalıklar hakkında bilgi edinmek için yaygın olarak kullanılan yaklaşımlardan bir tanesidir. Raman spektroskopisi, organik ve inorganik moleküllerin parmak izi analizini yapan optik bir teknik olup tek ya da çoklu idrar bileşiklerinin tespitinde kullanılabilir. Bu çalışmanın amacı; idrarda anormal düzeylerde bulunabilen glukoz, üre, kreatinin ve ürik asit değerlerini, alternatif ve hızlı bir metot olan Raman Spektroskopi yöntemiyle eş zamanlı olarak tespit ederek böbrek rahatsızlıklarının erken tanısını sağlayabilmektir. Bunun için öncelikle, belirlenen optimum cihaz parametreleri kullanılarak her metabolite ait Raman referans spektrumları elde edilmiştir. Daha sonra, hazırlanan sentetik idrarda farklı konsantrasyonlarda bulunan dört idrar metabolitinin Raman da ölçümleri yapılmıştır. Spesifik bantların şiddet ve alanlarından yola çıkarak her bileşen için kalibrasyon eğrileri oluşturulmuştur. Bant intensiteleri kullanılarak üre 2,5 ile 75 mg/ml, kreatinin 2,5 ile 70 mg/ml, glukoz 1,75 ile 70 mg/ml ve ürik asit 0,25 ile 24 mg/ml arasında sırasıyla 0,949; 0,935; 0,958 ve 0,988 R2 değerleri ile tayin edilebilmiştir. Yöntemin tespit sınırı üre, kreatinin, glukoz ve ürik asit için sırasıyla 30 mg/dl, 35 mg/dl, 27 mg/dl ve 14 mg/dl, tayin sınırı ise 89 mg/dl, 106 mg/dl, 81 mg/dl ve 43 mg/dl olarak hesaplanmıştır. Ayrıca dört idrar bileşenini içeren sentetik idrarın, Raman haritalama yöntemi ile ileri analizi gerçekleştirilmiştir. Yöntemin geçerliliği, homojenite ve tekrarlanabilirlik deneyleri ile doğrulanmıştır. Özellikle diyabet ve hipertansiyon hastalarında ileride kronik böbrek hastalığı ve sonrasında böbrek yetmezliği oluşma riski yüksek olduğundan, idrardaki potansiyel biyobelirteçlerin analizi büyük önem taşımaktadır. Çalışmamız, bu metabolitlerin düşük konsantrasyonlarda hassas bir şekilde ve saniyeler içinde eş zamanlı olarak tespit edilebildiğini göstermiştir. Bu çalışmanın, klinik uygulamaya hazırlık için önemli bir basamak olacağına inanılmaktadır. İleride taşınabilir bir Raman tanı cihazı ile hastanelerde böbrek hastalıklarıyla beraber diğer birçok hastalığın daha hızlı, güvenilir ve hassas bir şekilde tanısının yapılabileceği öngörülmektedir.