MS hastalığının teşhisi için silisyum temelli sitrülin baskılanmış nanopartikül geliştirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Öğrenci: MÜNEVVER ARZU HARZADIN

Danışman: OLCAY ŞENDİL

Özet:

Mulltipl Skleroz (MS); Özellikle genç erişkinlerde görülen, normal gelişimini tamamlamış olan miyelinin yıkımı (demiyelinizasyon) ile şekillenen, genellikle atak ve düzelmelerle bazen de ilerleyici bir seyir gösteren sebebi tam olarak belli olmayan, santral sinir sisteminde dağınık lezyonların bulunduğu bir hastalıktır. Miyelin, santral sinir sistemindeki sinir liflerini çevreleyip onları koruyan ve sinirlerin görevlerini yerine getirmelerini sağlayan bir kılıftır. Hastalıkta ortaya çıkan miyelin harabiyeti sonucu sinirler görevlerini tam yapamazlar ve etkilenen yere bağlı olarak klinik belirtiler gösterirler. Miyelin Basic Protein (MBP), miyelin kılıfında en çok bulunan proteinlerden biridir ve muhtemelen MS hastalığında otoimmün ile ilişkilidir. MS hastalarında, MBP yapısındaki 6 argininin sitrüline deiminasyonu sonucu C8 (MBP-Cit6) yüklü izomeri oluşur. Bundan dolayı, sitrülin aminoasidinin tayininin gerçekleşirilmesi ile MS hastalığının varlığı tespit edilebilir. Sitrülin, arginin aminoasidinin deiminasyonu ile oluşan ikincil bir aminoasit olup, bazı hastalıkların belirlenmesinde belirleyici unsur olabilmektedir. Özellikle MS hastalığında, miyelin kılıfın deiminasyonu ile miyelin kılıfın % 35'ini oluşturan MBP nin yapısındaki arginin aminoasitleri sitrüline dönüşmektedir. Moleküler baskılama, bir kalıp molekülü etrafında fonksiyonel monomerlerin kovalent veya kovalent olmayan etkileşimlerle düzenlendiği ve hedef molekülü tanıma yeteneğine sahip malzemelerin hazırlandığı bir tekniktir. Bu çalışmada, moleküler baskılama tekniği ile Si yüzeyinde sitrülin aminoasidine duyarlı nanopartiküller elde edilmiştir. Bu nanopartiküller MS hastalığında ortaya çıkan MBP-Cit6 izomerinde bulunan sitrülin aminoasidinin polimerde yer alan sitrüline uygun boşluklara girerek ve sitrüline özgü bağlanma bölgeleri ile bağlanarak ayrım ve tayininde kullanılmıştır.