Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Furkan ŞİMŞEK
Danışman: Önder Koçyiğit, Erhan Demir
Özet:
Toprak oluşumu ve toprak kayıpları doğal şartlarda ideal bir denge içerisindedir. Doğada toprak oluşumu hızının daima toprak kayıpları hızından fazla olduğu bilinmektedir. Ancak insan etkisiyle toprak döngüsündeki doğal denge hızla bozularak; ekolojik, psikolojik, sosyal ve ekonomik alanlarda ciddi sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu sebeple toprak kayıplarının izlenmesi ve önlenmesi günümüzde oldukça önemli hale gelmiştir. 2012 ve 2018 yıllarına ait DSİ askıda sediment gözlem verilerine göre toprak kayıpları miktarında değişim gözlenen Kavaklıdere havzası bu çalışma kapsamında incelenmiştir. Kavaklıdere havzasının askıdaki (süspanse) sediment miktarında zamanla meydana gelen değişimin sebepleri; RUSLE (Revised Universal Soil Loss Equation), UA (Uzaktan algılama), CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) yöntemleri ve ArcGIS yazılımı kullanılarak yapılan modelleme çalışmaları ile araştırılmıştır. RUSLE eşitliğinde yer alan havza özellikleri ile ilgili veriler incelendiğinde, R (yağışın aşındırma gücü faktörü) dışındaki tüm parametrelerin inceleme yapılan yıllar içerisinde sabit kaldığını görülmüştür. Bu sebeple iki farklı zaman aralığı için hazırlanan modeller ile yağışların toprak kaybı miktarına etkisi incelenmiştir. Analiz sonucunda, hesaplanan sediment miktarları ile ölçülen sediment miktarları karşılaştırılmış, hesaplanan ve ölçülen sediment verimindeki değişim oransal olarak incelenmiştir. Modelden ve ölçümlerden elde edilen sediment miktarları arasında ciddi bir fark olsa da, model sonuçlarının değişim oranı ile ölçüm verilerinin değişim oranı birbiri ile uyumlu bulunmuştur. Hesaplanan ve gözlenen sediment miktarlarına ait oransal değişimlerin yakın olması, değişimin yağış etkisi ile meydana geldiğini doğrulamaktadır. Ayrıca tez sonuçları hesaplanan sediment miktarı ile ölçülen sediment miktarı arasındaki büyük farkın oluşmasında en önemli etkenin SİO (Sediment İletim Oranı) olduğunu göstermiştir
Anahtar Kelimeler
:Askıda sediment, Toprak kayıpları, RUSLE, Yağış