Bulanık Veri Zarflama Analizi Model Geliştirme Ve Uygulaması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ayhan Gölcükcü

Danışman: HASAN BAL

Özet:

Yeni bir bulanık VZA modeli geliştirilmesi hedeflendiğinden, bu amaçla gerçekleştirilen araştırmalar sırasında, simpleks kavramına dayanan ve Dantzig tarafından önerilmiş olan simpleks metodu ile bulanık kümeler uygulamalarında önemli bir yere sahip bulunan t-normlarının geometrik olarak yüzeyleri üçgenlerden oluşan çok yüzlü bir nesne tanımladığı görüldü. Bu noktada, bu iki yöntemin ortak bir paydaya sahip olduğu düşüncesi ortaya çıkmış olup, verileri kendi model denklemi içerisinde [0,1] aralığına dönüştüren ve doğrusal programla teknikleri ile çözüm üreten VZA t-normu ilişkisi araştırıldı. Girdilerden veya çıktılardan birisi tek olduğunda VZA, t-normu şartlarını sağladı. Esasen, t-normu uygulamalarında da tek çıktı çok girdi kullanılmasından dolayı yapılan ispatın geçerli olduğu sonucuna ulaşıldı. Bir artı olarak VZA'nın çok çıktı tek girdi durumları için de kullanılabileceği gösterildi. Ayrıca önerilen yöntemin mevcut yöntemlerden uygulama olarak daha pratik olduğu basit örneklerle vurgulandı. Burada önerilen yöntemin hangi yönden bulanık olduğu sorusuna cevap olarak t-normları bulanık kesişime karşılık gelmekte olup, VZA tez kapsamında mevcut durumlara bir alternatif olarak sunuldu. Sonrasında önerilen bu model önce hipotetik bir veri setine sonra eğitim ile ilgili örnek bir veri setine ve ardından UNESCO'nun derlediği ülkelerin yükseköğretim istatistiklerine uygulandı. Tüm sonuçların önerilen modeli gerçeklediği görüldü.