Spektroflorimetrik yöntemle farmasotik formülasyonlardan somon kalsitonin miktar tayini


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Öğrenci: DENİZ KOÇDAN

Danışman: HASAN BASAN

Özet:

Bu çalıĢmada somon kalsitoninin ampullerden tayini amacıyla spektroflorimetrik bir yöntem geliĢtirilmiĢtir. Bu amaçla, kalsitonin florofor bir ajan olan fluorescamin ile türevlendirilmiĢtir. Türevlendirme iĢlemi optimize edilmiĢ ve en uygun türevlendirme koĢulunun 0,5 M, pH 8,5 borat tamponu içerisinde olduğu tespit edilmiĢtir. Türevlendirme amacıyla kullanılan 0,125 mg/mL fluoresamin, aseton içerisinde çözülerek hazırlanmıĢtır. Türevlendirme iĢleminin baĢarı ile gerçekleĢtirildiğini görmek amacıyla türevlendirilmiĢ kalsitoninin UV-VIS spektrofotometresi ile spektrumu alınmıĢtır. Türevlendirme iĢleminden sonra, uyarma dalga boyu olarak 389 nm ve emisyon dalga boyu olarak da 484 nm kullanılarak floresans sinyalleri ölçülerek miktar tayinleri gerçekleĢtirilmiĢtir (uyarma ve emisyon slitlerinin geniĢlikleri 10 nm). Kalsitonin miktar tayini amacıyla piyasadaki ampul formülasyonu kullanılmıĢtır. Yöntemin doğrusal aralığı, 0,50-6,0 μg/mL, regresyon denklemi, F=120 C +24,7 korelasyon katsayısı, R=0,9990, gözlenebilme sınırı 0,130 μg/mL ve miktar sınırı ise 0,391 μg/mL olarak bulunmuĢtur. Yapılan çalıĢmalarda elde edilen yüksek orandaki geri kazanım değeri, %101,3±4,86, geliĢtirilen spektroflorimetrik yöntemin doğruluğunu göstermektedir. Floresans spektroflorimetrisine karĢı referans bir yöntem olarak HPLC kullanılmıĢtır. HPLC yöntemi, Ġngiliz Farmakopeden alınarak (daha kısa zamanda sonuç vermesi için) uyarlanmıĢtır. Floresans spektroflorimetri yönteminde olduğu gibi kalsitonin miktar tayini amacıyla piyasadaki ampul formülasyonu kullanılmıĢtır. HPLC yönteminin doğrusal aralığı, 0,475-3,800 μg/mL, regresyon denklemi, y=65012C-7858, korelasyon katsayısı, R=0,9994, gözlenebilme sınırı 0,040 μg/mL ve miktar sınırı ise 0,120 μg/mLolarak bulunmuĢtur. HPLC ile yapılan çalıĢmalarda elde edilen geri kazanım değeri, % 97,16±4,52, geliĢtirilen HPLC yönteminin de doğruluğunu göstermektedir. Spektroflorimetrik yöntem ve HPLC yöntemi istatistiksel olarak Student’t ve Fisher Testleri ile karĢılaĢtırılmıĢtır ve her iki yöntemle elde edilen sonuçlar arasındaki farkın anlamsız olduğu görülmüĢtür. Yani bu istatistiksel veriler her iki yöntemin doğru ve kesin olduğunu göstermektedir.