OKUL ÖNCESİ TARİH COĞRAFYA EĞİTİM PROGRAMININ ÇOCUKLARIN DUYGUSAL ZEKA VE FARKLILIKLARA SAYGI DÜZEYLERİNE ETKİSİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEMİHA YÜKSEK USTA

Danışman: Fatma Tezel Şahin

Özet:

Araştırma, “Okul Öncesi Tarih Coğrafya Eğitim Programı”nın 60-72 aylık çocukların

duygusal zeka ve farklılıklara saygı düzeylerine etkisini incelemek amacı ile yapılmıştır.

Nicel araştırma yöntemlerinden ön test son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılarak

tasarlanan bu araştırmanın çalışma grubunu amaçlı örneklem yöntemi ile belirlenen, 22

deney ve 18 kontrol grubu olmak üzere toplam 40 çocuk oluşturmuştur. Hazırlanan “Okul

Öncesi Tarih Coğrafya Eğitim Programı”, deney grubundaki çocuklara haftada üç gün

olmak üzere on hafta boyunca uygulanmıştır. Kontrol grubunun eğitim programına

araştırmacı tarafından müdahale edilmemiş ve Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim

Programı (2013) uygulanmıştır. Araştırmanın verileri, “Sullivan Çocuklar İçin Duygusal

Zekâ Ölçeği”, “Sullivan Öğretmenler İçin Çocukların Duygusal Zekâsını Değerlendirme

Ölçeği”, “Sullivan Çocuklar İçin Kısa Empati Ölçeği” ve “Farklılıklara Saygı Ölçeği” ile

elde edilmiştir. İki gruba uygulama öncesi ön test ve uygulama sonrası son testler

yapılmıştır. Programın etkisinin kalıcı olup olmadığını belirlemek için deney grubuna

uygulamadan dört hafta sonra kalıcılık testleri yapılmıştır. Araştırmanın verilerinin

analizinde deney grubu ile kontrol grubu çocukların ön test ve son test puanları arasında,

son-ön test fark puanları arasında anlamlı farklılık olup olmadığının belirlenmesi için

Mann Whitney U testi analizi yapılmıştır. Deney grubundaki çocukların ön ve son test

puanları arasında ve son test ile kalıcılık testi arasında, kontrol grubunun ön test ve son test

puanları arasında anlamlı farklılık olup olmadığının belirlenmesi için Wilcoxon işaretler

testi analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda programın uygulandığı deney grubunun

duygusal zeka, empati ve farklılıklara saygı puanlarının kontrol grubuna oranla anlamlı

düzeyde artış gösterdiği ve deney grubunun son testlerde de ön test puanlarına göre anlamlı

vi

düzeyde artış gösterdiği bulunmuştur. Ayrıca deney grubuna yapılan kalıcılık testi

sonuçlarına göre eğitim programının etkisinin kalıcı olduğu görülmüştür. Özetle çocukların

gelişim düzeylerine uygun olarak hazırlanan ve tarih coğrafya temalarının çocukların

sosyal duygusal gelişimlerini desteklemeye yönelik birer araç olarak kullanıldığı “Okul

Öncesi Tarih Coğrafya Eğitim Programı”nın çocukların duygusal zeka ve farklılıklara

saygı düzeylerine olumlu yönde etki ettiği ve etkisinin kalıcı olduğu söylenebilir.

            Okul Öncesi Coğrafya, Okul Öncesi Tarih, Farklılıklara Saygı, Duygusal Zeka, Okul Öncesi Sosyal Bilimler