Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SEMİHA YÜKSEK USTA
Danışman: Fatma Tezel Şahin
Özet:
Araştırma, “Okul Öncesi Tarih Coğrafya Eğitim Programı”nın 60-72 aylık çocukların
duygusal zeka ve farklılıklara saygı düzeylerine etkisini incelemek amacı ile yapılmıştır.
Nicel araştırma yöntemlerinden ön test son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılarak
tasarlanan bu araştırmanın çalışma grubunu amaçlı örneklem yöntemi ile belirlenen, 22
deney ve 18 kontrol grubu olmak üzere toplam 40 çocuk oluşturmuştur. Hazırlanan “Okul
Öncesi Tarih Coğrafya Eğitim Programı”, deney grubundaki çocuklara haftada üç gün
olmak üzere on hafta boyunca uygulanmıştır. Kontrol grubunun eğitim programına
araştırmacı tarafından müdahale edilmemiş ve Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim
Programı (2013) uygulanmıştır. Araştırmanın verileri, “Sullivan Çocuklar İçin Duygusal
Zekâ Ölçeği”, “Sullivan Öğretmenler İçin Çocukların Duygusal Zekâsını Değerlendirme
Ölçeği”, “Sullivan Çocuklar İçin Kısa Empati Ölçeği” ve “Farklılıklara Saygı Ölçeği” ile
elde edilmiştir. İki gruba uygulama öncesi ön test ve uygulama sonrası son testler
yapılmıştır. Programın etkisinin kalıcı olup olmadığını belirlemek için deney grubuna
uygulamadan dört hafta sonra kalıcılık testleri yapılmıştır. Araştırmanın verilerinin
analizinde deney grubu ile kontrol grubu çocukların ön test ve son test puanları arasında,
son-ön test fark puanları arasında anlamlı farklılık olup olmadığının belirlenmesi için
Mann Whitney U testi analizi yapılmıştır. Deney grubundaki çocukların ön ve son test
puanları arasında ve son test ile kalıcılık testi arasında, kontrol grubunun ön test ve son test
puanları arasında anlamlı farklılık olup olmadığının belirlenmesi için Wilcoxon işaretler
testi analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda programın uygulandığı deney grubunun
duygusal zeka, empati ve farklılıklara saygı puanlarının kontrol grubuna oranla anlamlı
düzeyde artış gösterdiği ve deney grubunun son testlerde de ön test puanlarına göre anlamlı
vi
düzeyde artış gösterdiği bulunmuştur. Ayrıca deney grubuna yapılan kalıcılık testi
sonuçlarına göre eğitim programının etkisinin kalıcı olduğu görülmüştür. Özetle çocukların
gelişim düzeylerine uygun olarak hazırlanan ve tarih coğrafya temalarının çocukların
sosyal duygusal gelişimlerini desteklemeye yönelik birer araç olarak kullanıldığı “Okul
Öncesi Tarih Coğrafya Eğitim Programı”nın çocukların duygusal zeka ve farklılıklara
saygı düzeylerine olumlu yönde etki ettiği ve etkisinin kalıcı olduğu söylenebilir.
Okul Öncesi Coğrafya, Okul Öncesi Tarih, Farklılıklara Saygı, Duygusal Zeka, Okul Öncesi Sosyal Bilimler