Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: MUHAMMED HAKAN AKSU
Danışman: ZEHRA ARIKAN
Özet:Alkol ve madde kullanımı önemli bir halk sağlığı sorunu olup, tüm boyutları ve risk etmenleri ile birlikte ortaya konması gereken bir konudur. Alkol/madde kullanım bozukluğu ve somatizasyon birlikteliğini inceleyen çalışmalarda çelişkili sonuçlar mevcuttur. Aleksitimi, madde kötüye kullanımına yatkınlık yaratan bir özellik olarak düşünülmektedir. Ayrıca, aleksitimi ile somatizasyon arasındaki ilişki gösterilmiştir. Somatik belirtiler ve alkol/madde kullanım bozuklukları arasındaki komorbiditeye ilişkin az sayıda rapor mevcuttur. Eşik altısomatizasyon semptomlarının depresyon ve anksiyete ile madde kullanım bozukluklarına kıyasla daha güçlü bir ilişki gösterdiği bulunmuştur. Depresyon ve anksiyete birlikteliği için kontrol yetersizliği nedeniyle, çalışmalar, madde bozukluklarının, kişilerin fiili somatizasyonuyla ilişkili olup olmadığı veya daha çok somatizasyona yüksek orandaki eşlik eden depresyon ve kaygı ile ilişkili olup olmadığı konusunda net değildir. Bu çalışmada alkol ve opiyat bağımlılığı olan hastaların somatizasyon ve aleksitimi özelliklerinin incelenmesi ve karşılaştırılması ayrıca karıştırıcı faktörler olarak anksiyete ve depresyon özelliklerini incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmaya; Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Psikiyatri Anabilim Dalı AMATEM Polikliniği'nde Şubat 2017- Nisan 2017 tarihleri arasında ayaktan tedavi gören, ICD-10 tanı ölçütlerine göre alkol bağımlılığı tanısı alan, detoksifikasyonunu tamamlamış ardışık 79 erkek hasta ve ICD-10 ölçütlerine göre opiyat bağımlılığı tanısı alan, detoksifikasyonunu tamamlamış ardışık 91 erkek hasta olmak üzere toplam 170 hasta alınmıştır. Hastalara Sosyodemografik Veri Formu (SVF), Bağımlılık Profil İndexi Uygulayıcı Formu, Hamilton Depresyon Değerlendirme Ölçeği, Hamilton Ansiyete Değerlendirme Ölçeği uygulanmıştır. Aynı görüşmede, hastalara, Beck Depresyon Ölçeği, Beck Anksiyete Ölçeği, Psikolojik Belirti Tarama Listesi (SCL 90-R) ve Toronto Aleksitimi Ölçeği-20 özbildirim ölçekleri verilmiştir Opiyat bağımlılığı olan hastalar alkol bağımlılığı olan hastalara göre, daha fazla somatizasyon, öfke ve düşmanlık, belirtilerine sahipken, daha az depresyon, anksiyeteye sahip bulunmuştur. Yüksek somatizasyon düzeyi ile yapılan karşılaştırmada alkol bağımlıları, opiyat bağımlılığı olanlardan anlamlı olarak daha depresif, anksiyeteli bulunmuşlardır. Yüksek somatizasyon belirtilerine sahip Alkol ve Opiyat bağımlısı olan hastalar düşük somatizasyon belirtilerine sahip alkol ve opiyat bağımlılarından anlamlı olarak daha depresyon, anksiyete belirtilerine sahip olup, daha fazla aleksitimik özellik göstermiştir. Somatizasyon şiddeti arttıkça bağımlılık şiddetinin arttığu gösterilmiştir. Opiyat ve alkol bağımlılarında somatizasyon, aleksitimi, depresyon ve anksiyete özellikleri birbirleriyle korelasyon göstermiştir. Opiyat bağımlılarında somatizasyon, alkol bağımlılarında ise depresyon ve anksiyetenin daha fazla bulunması iki grup arasındaki farklı özelliklere dikkati çekmektedir. Ayrıca, bağımlılarda somatizasyon belirtileri aleksitmi, anksiyete, depresyon ve bağımlılık şiddetinin yordayıcısı gibi gözükmektedir. Alkol ve opiyat bağımlılığı ile çalışan klinisyenler tedavi kalitesini arttırmak için hastalardaki somatizasyon ve aleksitimi özelliklerini göz önünde bulundurmalıdır. Ayrıca depresyon ve anksiyetenin bu durumlarla yakın ilişki içinde olduğu unutulmamalıdır. Çalışmamızla ilgili toplumsal temsil değeri olan bulgulara ulaşmak için daha fazla kişiyle prospektif çalışmalara ihtiyaç vardır.