Yüksek basınçta asit liçi ile üretilen nikel-kobalt hidroksit ürününden yüksek saflıkta kobalt sülfat üretimi için yöntem geliştirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Öğrenci: JANSET SİNE ŞEKERCİ

Danışman: ÖZKAN MURAT DOĞAN

Özet:

Emisyon değeri düşük, çevre dostu elektrikli araçlara olan eğilimin artması ve bu araçlardaki özel pillerin gündeme gelmesi, kobalt ve bileşiklerinin kullanımını arttıran etkenler olmuştur. Bu tez çalışmasının amacı, Manisa-Gördes bölgesinde bulunan lateritik cevherin 245-250 oC sıcaklık ve 44-46 bar basınç altında liçlenmesi ve sonrasında uygulanan saflaştırma işlemleri ile elde edilen karışık hidroksit çökeleğinden (MHP) kobalt sülfat uç ürününün elde edilmesi için yöntem geliştirilmesidir. %36-40 Ni, %1,5-3 Co içeren MHP'den özellikle batarya sektörüne hizmet edecek kobalt sülfatın üretilmesi, öncelikle MHP'nin liçlenmesi ve bünyesindeki metallerin çözeltiye alınması, çözeltinin çöktürme ve solvent ekstraksiyonu (SX) ile saflaştırılması, konsantre hale getirilmesi ve kristallendirilmesi işlemlerinden oluşmaktadır. MHP liçi sülfürik asit ile pH 2, 60 oC, % 15 katı oranı ile 1 saat yapılmış ve % 90 Ni, % 85 Co verimi gözlenmiştir. Sonrasında çözelti saflaştırma amacıyla kalsiyum hidroksit ile pH 4,6'da çöktürme yapılarak yüklü çözelti (PLS) elde edilmiştir. PLS'den DEHPA SX ile % 88 Mn, % 95 Ca, % 85 Zn vb. empüriteler uzaklaştırılmıştır. Kobaltça zengin rafinat kısım ise Cyanex 272 SX ile 45 oC'de pH 5,2'de 1/1 O/A oranında % 92 Co ektrakte etmiştir. Organiğe yüklenen Co'nun sıyrılması ise çözeltiyi konsantre edebilmek adına 10/1 O/A oranında pH 2'de gerçekleştirilmiş olup Co'nun % 96'lık kısmı sıyrılmıştır. MHP'den kobaltça yüklü çözelti elde edinceye kadar geçirilmiş olan prosesin toplamda % 60'lık Co kazanımı söz konusudur ve bu proses neticesinde % 89,2 saflıkta içerisinde % 18,7 Co içeren kobalt sülfat ürünü elde edilmiştir