Pankreatik beta hücrelerinde (INS-1) 4-hidroksinonenal in endoplazmik retikulum stres, apoptozis, insulin salıverilmesi ve detoksifikasyon enzimleri üzerine olası etkileri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ahmet Cumaoğlu

Danışman: AYSEL ARICIOĞLU

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

4-hidroksinonenal lipid peroksidasyonunun bir ürünü olup, yüksek konsantrasyanlarda hücrelerde proteinlerle stabil ürünler oluşturur. Artmış stabil ürünler endoplazmik retikulumda (ER) katlanmamış protein cevabını başlatır. Artmış katlanamamış protein cevabı veya kronik endoplazmik retikulum stres apoptozis ve otofajiyi indükler. Böylece bizde çalışmamızda, pankreatik beta hücrelerinde 4-hidroksinonenal in ER stres sensör proteinleri, detoksifikasyon enzimleri, apoptozis ve insulin salıverilmesi üzerine etkilerini araştırdık. INS-1 hücrelerinde 4-hidroksinonenal artan zamana ve doza bağlı olarak hücre canlılığını azaltmıştır. 4-hidroksinonenal toksik dozda bazal ve glukozla tetiklenen insulin salıverilmesini anlamlı derecede azaltmıştır. 4-hidroksinonenal uygulaması detoksifikasyonda görevli glutatyon-s-transferaz ve aldoz redüktaz 1B1 protein ifadelenmelerini toksik dozlarda uyarmıştır. Endoplazmik retikulum stres belirteci PERK fosforilasyonu ve IRE1-a düzeylerini toksik doz 4-hidroksinonenal uygulaması ile anlamlı derecede artırmıştır. 4-hidroksinonenal yüksek dozda endoplazmik retikulum aracılı hücre ölümünde etkili CHOP ve kaspaz 12 proteinlerin ifadelenmelerinde artışa neden olmuştur. Ayrıca toksik doz 4-hidroksinonenal uygulaması JNK, kaspaz 9 ve kaspaz 3 ün aktivasyonuna neden olmuştur. Sonuç olarak, 4-hidroksinonenal pankreatik beta hücre kaybında oldukça etkilidir. 4-hidroksinonenal insulin eksikliğine bağlı hipergliseminin gelişimine etken olabilir. Belki de pre-diyabetik evrede antioksidan veya lipid peroksitleri temizleyici tedavi yaklaşımları ile beta hücre kaybı engellenerek diyabetin seyri olumlu yönde değiştirilebilir.