Ratlarda düşük osmolar ve iso-osmolar kontrast maddelerin böbrekler üzerine etkisinin idrar NGAL ve KIM-1 düzeleriyle değerlendirilmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: BERKAN ARMAĞAN

Danışman: KADRİYE ALTOK

Özet:

Günümüzde hastalara uygulanan tanısal ve girişimsel işlemelerde yaygın olarak iyonize kontrast madde (KM) kullanılır. Kontrast nefropati'ye (KN) bağlı akut böbrek hasarı (ABH) sağlık gideleri ve hastaların prognozu üzerinde olumsuz etkilere sahip olan iatrojenik bir komplikasyondur. Literatüre baktığımızda KN insidansı, hasta populasyonu ve risk faktörlerine göre değişkenlik göstermektedir. Renal vasokonstriksiyon ve medüler hipoksi KN patogenezinde önemli olan iki mekanizmadır. KM osmolalitesi ve viskozitesininde KN patogenezinde rolü bulunmaktadır. Bu yüzden düşük osmolar KM (DOKM) ve iso-osmolar KM (İOKM) arasında nefrolojik açıdan farklar olabilir. Literatürdeki DOKM ve İOKM'yi karşılaştıran çoğu çalışma serum kreatinin (Cr) düzeyindeki değişikliklere göre yapılmıştır. Fakat serum Cr ABH tanısında yeterince duyarlı olmayan ve böbrek hasarı durumunda geç yükselen bir belirteçtir. Bu yüzden serum Cr'i yerine nötrofil jelatinaz ilişkili lipokalin (NGAL) ve böbrek hasar molekülü-1 (KIM-1) gibi belirteçler ABH erken tanısında kullanılmaktadır. Bizde çalışmamızda DOKM ve İOKM'nin renal güvenilirliğini ratlarda idrar NGAL ve KIM-1 düzeyleriyle araştırdık. Her grupta altışar adet olmak üzere toplam 18 adet Wistar albino rat üç gruba rastgele yöntemle eşit olarak dağıtıldı. Gruplar; kontrol, DOKM, İOKM olarak adlandırıldı. DOKM olarak Iopromide (Ultravist 300, Schering, Germany)veİOKM olarak Iodixanol (Visipaque 320, GE Healthcare, Sweden) ratlara 10 ml/kg dozunda iv yoldan uygulanarak KN tablosu oluşturuldu. Çalışma sonunda ratlardan böbrek fonksiyon testleri, böbrek histolojisi ve inflamatuvar belirteçler çalışıldı. NGAL ve KIM-1 düzeyleri ile histopatolojik lezyonlar KM gruplarında Kontrol grubuna göre daha belirgin bulundu. İOKM grubundaki NGAL ve KIM-1 düzeyindeki mutlak değişim DOKM grubundan daha fazlaydı fakat istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı. İOKM grubundaki histopatolojik değişikler ise DOKM gruba göre istatistiksel anlamlı olarak daha belirgin bulundu. Sonuç olarak bu çalışmada DOKM İOKM'den renal güvenilirlik açısından daha güvenli olabileceği gösterilmiştir fakat bu konuda yapılacak daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.