Mobilya Sanayinin Yeniden Yapılanması Ve Mekansal Sonuçları; Ankara Örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Tuğba Öndağ

Danışman: FATMA ERDOĞANARAS

Özet:

Düşük teknolojili ve işgücü yoğun kültür sanayilerinden biri olan mobilya sektörü, büyüme ve gelişmenin yanı sıra, ticareti canlandırmasıyla da gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ön plana çıkmaktadır. Bu sektörün sık sık düşük ücretler, becerisiz işler ve çok çalıştıran işyerlerinin olduğu bir sektör olarak anılmasına rağmen, bugün birçok ülkede yeni teknolojilerle hızla büyüyen ve çok fazla kazançlı istihdam fırsatları sağlayan, beceri ve ücretleri yükselten üretim alanları olduğu görülmektedir. Mobilya sektörünün en çarpıcı özellikleri ağ tipi örgütlenmesi, üreticilerin yığılma alanlarının yaygınlığı, uluslararası fason iş verme ve üretim paylaşma anlaşmalarına konu olmalarıdır. Bu özellikleriyle mobilya sektörü sanayi alanları içindeki ve arasındaki yeniden yapılanma süreçlerinde ön plana çıkmakta, yerel ekonomik gelişmenin en temel sektörlerinden biri olarak işlev görmektedir. Mobilya sektörü, iletişim ve ulaşım alanındaki gelişmeler ile bilgisayar destekli üretim sisteminin (yeni üretim teknolojilerinin) etkisiyle hızla küreselleşmektedir. Bu dönemde mobilya sektörünün rutin üretimleri ağırlıkla gelişmekte olan ülkelere kaymakta, tasarım ağırlıklı katma değeri yüksek üretim kesimleri ise gelişmiş ülkelerde yeni teknolojilere yapılan yatırımlarla niş pazarlara yönelik olarak gerçekleşmektedir. Gelişmekte olan ülkeler gelişmiş ülkelerin üretimlerini kaydırma sürecinden daha fazla pay kapabilmek adına ihracat ağırlıklı üretim ve tasarıma yönelmekte, teknolojiye yatırım yaparak ve üretim altyapılarını geliştirerek yeniden yapılanma sürecine girmektedir. Bu çalışma, 2000 yılı sonrası yeni teknolojilerin hızla girdiği Ankara Mobilya Sektöründe yaşanan yeniden yapılanmanın yapısal ve mekansal özelliklerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaca yönelik olarak Ankara İl bütününde 2015 yılı Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü verilerinden hareketle firmalara ilişkin bilgiler toplanmış, firmalarla anket çalışması yapılmıştır. Anket sonuçları SPSS yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda Ankara Mobilya Sektöründe yeni teknolojilerin üretim organizasyonuna, işgücü süreçlerine, işgücü pazarına olan etkileri mekansal etkileriyle birlikte ortaya konulmaktadır. Bu etkiler gelişmiş ülke örnekleriyle kıyaslandığında var olan sosyal, ekonomik ve kurumsal yapı nedeniyle önemli farklılıklar göstermektedir. Benzer çalışmaların artması, gelişmekte olan ülkelerde yeniden yapılanma sürecinin üretim organizasyonu, işgücü süreçleri, işgücü pazarı ve firma yer seçimine etkileri üzerinde genel sonuçlar çıkarmaya ve kent mekanının dinamiklerini anlamamıza katkı sağlayacaktır.