Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Tansu ÇELİK
Danışman: Şevin Güney
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Spirometri; solunum hastalıklarının tanı ve takibi, tedaviye yanıt ve uygunluğun incelenmesi, pre-operatif değerlendirme ve bilimsel araştırmalarda kullanılan altın standart bir uygulamadır. Fakat; spirometrinin bazı hastalıkların teşhisinde yetersiz kalması, kullanım ve yorumlama eksikliği, hasta eğitimi ve eforuna bağlı olması gibi nedenlerle literatürde farklı yöntem arayışı ortaya çıkmaktadır. Çalışmamızda spirometriye alternatif veya kombine yöntem olarak kullanılabilecek ve uygulama kalitesini arttırmak üzere etkili olabileceğini öngördüğümüz bir araç olarak yüzeyel elektromiyografi (yEMG) seçilmiştir. Yüzeyel EMG; kas fonksiyonlarının elektriksel aktivitesinin kaydedilmesiyle değerlendirilmesini sağlayan non-invaziv bir metot olarak tanımlanmıştır. Hastalar tarafından daha kolay tolere edilebilmesi, solunum kas fonksiyonlarını inceleme ve rehabilitasyonda kullanılabilmesi, uygulama kolaylığı tercih edilme nedenlerinden birkaçı olarak sayılabilir. Literatürde solunum kaslarında yEMG çalışmaları büyük oranda yer almasına rağmen ekstradiyafragmatik kaslarda çalışmalar daha kısıtlı görünmektedir. Bunun yanı sıra yEMG uygulamaları için oluşturulmuş SENIAM protokolünde solunum kaslarına henüz yer verilmemiştir. Ekstradiyafragmatik kaslarda yEMG çalışmaları standartların oluşturulması ve uygulama kalitesinin artırılması açısından önem arz etmektedir. Buradan hareketle çalışmamızda spirometride zorlu vital kapasite manevrası (FVC) ölçümü sırasında ekstradiyafragmatik solunum kaslarından sternokleidomastoid (SCM) kasından yEMG sinyallerinin kaydedilmesi ve iki yöntemin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bunun yanı sıra ölçekler aracılığıyla katılımcıların depresyon, anksiyete ve fiziksel aktivite skorları ve sigara kullanım verileri solunum fonksiyonlarıyla ilişkisini görmek amacıyla değerlendirilmiştir. Sonuçlar spirometrik parametreler ile yEMG ilişkisinin istatistiksel olarak anlamlı olmadığını gösterirken, sigara kullanımı ile yEMG’nin anlamlı negatif korelasyona ve fiziksel aktivite ile yEMG’nin anlamlı pozitif korelasyona sahip olduğunu gösterdi. Bu veriler ışığında spirometri ile yEMG ilişkisinin gösterilebilmesi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Anahtar Kelimeler : Spirometri, yEMG, FVC, SCM