Bitüm kaplamalı karayollarının çevresel etkilerinin yaşam döngüsü analizi ile belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: SAEED MORSALI

Danışman: AYSEL GAMZE YÜCEL IŞILDAR

Özet:

Ulaştırma sistemleri günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olup; toplum hayatında önemli ekonomik, sosyal ve çevresel etkilere sahiptir. İklim değişikliğinin yıkıcı etkileri ile birebir yüzyüze olduğumuz günümüzde; ulaşım sistemleri arasında en önemli çevresel etkilere karayolları neden olmaktadır. Buradan hareketle bu çalışma kapsamında, bitüm kaplamalı karayollarının çevresel etkileri, yaşam döngüsü analizi ile incelenmiştir. Çalışmanın amacı, ulaşım politikalarına ve stratejilerine ışık tutmak üzere; karayollarının inşaat, işletme ve bakım onarım aşamalarının herbirininin yaratacağı çevresel etkileri ortaya koymak ve bu etkilerin kaynaklarını belirleyerek, çözüm önerileri geliştirmektir. Yaşam döngüsü analizi (YDA); 3 ana etki kategorisi (insan sağlığı, ekosistem kalitesi ve doğal kaynakların tüketimi) üzerinden yapılmıştır. Bu tez çalışmasında, SimaPro 7.1. yazılımı kullanılmıştır. Ayrıca YDA larda en yaygın olarak kullanılan etki değerlendirme yöntemlerinden biri olan ECO- INDICATOR-99 yöntemi kullanılmıştır. Daha önce yapılan çalışmalardan farklı olarak, bu tez kapsamında ana etki alanlarının kategorizasyonu da, alt başlıklar özelinde detaylı olarak incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, üç ana kategori içinde bitüm kaplamalı karayollarından kaynaklanan çevresel etkiler en fazla doğal kaynakların tüketimi kategorisinde hissedilmektedir. Bu kategoride, bu olumsuz etkiyi yaratan en önemli neden fosil yakıtlardır. Ekosistem kalitesi ikinci sırada ve insan sağlığı en son sırada yer almaktadır.