İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarındaki Konuşma Becerisi Etkinlikleri İle İlgili Bir Değerlendirme


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Esra Coşkun Çınar

Danışman: ÖZLEM BAYRAK CÖMERT

Özet:

Eğitimin önemli hedeflerinden biri de öğrencilere güzel konuşma becerilerini kazandırmaktır. Bu becerileri kazandırmada etkin rol şüphesiz Türkçe öğretmenlerinindir. Bu çalışmanın amacı, öğrencilerin konuşma eğitimine bakış açıları, derslerin verimlilik durumları, etkinlikler ve öğretmenlerimizin karşılaştıkları durumları değerlendirmektir. Bu araştırmada veriler, Ankaraznın merkez ilçelerindeki farklı sosyoekonomik düzeylerdeki okullarda eğitim gören 6, 7, ve 8. Sınıf öğrencisi olan 1500 öğrenciden Anket ve yine bu okullarda görev yapan 42 öğretmenden Görüşme Formu ile toplanmıştır. Öğrencilere uygulanan ankette Konuşma kurallarını uygulayabilme, Sesleri ve beden dilini etkili kullanabilme, Hazırlıklı konuşmalar yapabilme, Kendi konuşmalarını değerlendirebilme, Kendini sözlü olarak ifade edebilme boyutlarında ele alınan Türkçe öğretimi konuşma becerisi amaç ve kazanımları değerlendirilmiştir. Öğretmenlere uygulanan görüşme formunda, Türkçe öğretmenlerinin mezun oldukları bölümler, derse girme durumları, konuşma becerisiyle ilgili ders alma durumları, konuşma eğitiminde kullandıkları materyaller, geliştirmiş oldukları etkinlikler, konuşma eğitimi esnasında karşılaşılan aksaklıklar, öğrencilere dönüt verme durumları, konuşma eğitiminde görsel hafıza ve fişleme tekniği, konuşma eğitiminde diksiyon ve beden dili eğitimi verip vermeme durumları, Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin durumları ile ilgili görüşleri değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; öğrencilere uygulanan ankette öğrencilerin konuşma kurallarını uygulayabildiklerini ifade ettikleri, sesleri ve beden dillerini etkili kullandıkları, hazırlıklı konuşmalar yaptıkları, kendi konuşmalarını değerlendirebilme kazanımlarının oldukça yüksek olduğu ve kendilerini kesinlikle sözlü olarak ifade edebildikleri ortaya çıkmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, konuşma becerilerine ilişkin amaçlar, öğrencilerin sınıflarına göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Yine ortaya çıkan sonuçlar, konuşma becerilerine ilişkin amaçlar öğrencilerin cinsiyetleri açısından anlamlı farklar ortaya koymaktadır ve kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha etkin olduğu görülmektedir. Konuşma becerilerine ilişkin amaçlar ilçelere göre karşılaştırıldığında ise, Hazırlıklı Konuşmalar Yapabilme boyutunda öğrencinin okuduğu ilçenin hazırlıklı konuşmalar yapabilmesi üzerinde etkili bir faktör olduğu ortaya çıkmaktadır. İlçelere göre diğer boyutlarda yapılan karşılaştırılmalarda ilçeler arasında anlamlı farklılıklar ortaya çıkmamaktadır. Görüşme formuna ilişkin sonuçlar incelendiğinde ise genel olarak öğretmenlerimizin konuşma becerileri eğitimi konusunda yetersiz yetiştikleri ortaya çıkmakta ve Türkçe Öğretmeni yetiştiren fakültelerde konuşma eğitimi dersi etkili bir şekilde yerini almalıdır. Bu dersler teoriden çok pratiğe ve etkinliklere dönük olmalıdır. Konuşma becerisini geliştirecek olan öğretmen adayları her şekilde donanımlı olarak yetiştirilmelidir. şeklinde öneriler ortaya çıkmaktadır.