Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, FARMAKOLOJİ (ECZ.) ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZGÜR ÖRNEK
Danışman: Mecit Orhan Uludağ
Özet:
Non-Steroidal Antiinflamatuvar İlaçlar (NSAİİ) ağrı ve inflamasyonun olduğu hastalıkların tedavisinde akut
veya kronik olarak çok sık kullanılan bir ilaç grubunu oluşturmaktadırlar. NSAİİ'lerin yaygın kullanımı
özellikle kronik inflamatuvar hastalıkların tedavisinde yan etkilerinin yaygınlaşarak artmasına yol açmıştır. Bu
sebeple yan etkisi daha az ve etkili olabilecek güçlü etkili yeni moleküllerin tedaviye girişi önem arz
etmektedir. Bu çalışmada Farmasötik Kimya Anabilim Dalı öğretim üyelerimiz tarafından sentezlenen
izoksazol türevi iki yeni molekülün (BRP-187 ve BRP-292 olarak kodlanmışlardır) antiinflamatuvar/analjezik
aktivitesi ölçülmüş ve midede akut ülserojenik etkisine bakılmıştır. Bu çalışmada kullanılan BALB/c erkek
fareler, BRP-187 ve BRP-292’nin 3 farklı dozu (10, 30 ve 100 mg/kg), referans İbuprofen, çözücü dimetil
sülfoksit (DMSO) ve SF (% 0.9 Serum fizyolojik) n=6 olacak şekilde gruplara ayrılmıştır. Antiinflamatuvar
aktivite tayini karragenan ile oluşturulan pençe ödemi testi ile analjezik aktivite tayini ise p-benzokinon ile
oluşturulan kıvranma testi ile gerçekleştirilmiştir. Ayrıca BRP-187 ve BRP-292’nin analjezik aktivitesinin test
edildiği fareler madde uygulanmasından 4 saat sonra eter anestezisi altında ötenazi yapılarak mideleri
mikroskop altında incelenmiş ve İbuprofen’e kıyasla mide hasarları tespit edilmiştir. Antiinflamatuvar etkinlik
belirlemede 0, 90, 180, 270, 315 ve 360. dakikalarda kayıt alınarak karagenin (24 μl/pençe) ile meydana gelen
pençe ödemi testi, analjezik etkinlik belirlenmesi maksadıyla p-Benzokinon (2.5 mg/kg, i.p.) ile yapılan
abdominal kıvranma testi kullanılmıştır. Madde enjeksiyonundan 4 saat sonra ötenazi yapılan farelerin
mideleri mikroskopla gözlenmiş ve midede oluşan peteşi sayıları tespit edilmiştir. Pençe ödemi testinin 270.
dakikasında maksimum aktivite gözlenmiştir. BRP-187 ve BRP-292’nin en güçlü olduğu antiinflamatuvar
dozunun 100 mg/kg olduğu tespit edilmiştir. 270. dakikada yüzde inhibisyon BRP-187 için %39.47, BRP-292
için %52.89, İBU için %71.05 ve antinosiseptif etki; BRP-187 için %44.4, BRP-292 için: %70.4 ve İBU için
ise %77.8 bulunmuştur. Ülserojenik etki ise BRP-187 ve BRP-292 için 0, İBU için +2 şeklinde bulunmuştur.
BRP-187 ve BRP-292’nin antiinflamatuvar ve analjezik etkisinin İBU’ya kıyasla daha az olduğu gözlenmiş
ancak gastrointestinal yan etkilerinin olmaması nedeniyle özellikle BRP-292’nin ilaç molekülü olabileceği
düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler : Analjezik, Antiinflamatuvar, İzoksazol, BRP-187, BRP-292, NSAİİ