Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, TÜRKÇE VE SOSYAL BĠLĠMLER EĞĠTĠMĠ ANABĠLĠM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MERVE GÜRGÜR
Danışman: Bülent Akbaba
Özet:
Bu araĢtırmanın amacı, Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nda yer alan adalet değerinin kazandırılmasında DiriliĢ Ertuğrul dizisinin rolünü belirlemektir. Bu genel amaç doğrultusunda Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nda yer alan adalet değerinin kazandırılmasında DiriliĢ Ertuğrul dizisinin rolü üzerinde cinsiyetin, anne eğitim durumunun, baba eğitim durumunun ve bir gün içerisinde televizyon izleme süresinin etkisinin olup olmadığı da alt amaçlar olarak belirlenmiĢtir. AraĢtırmada, karma araĢtırma deseni kullanılmıĢtır. AraĢtırmanın nicel safhasında deneysel araĢtırma modeli içerisinde ön test- son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıĢtır. AraĢtırmanın nitel safhasında ise görüĢme modeli içerisinden standartlaĢtırılmıĢ açık uçlu görüĢme türü kullanılmıĢtır. AraĢtırmada çalıĢma grubu oluĢturulurken amaçsal örneklem türlerinden kolay ulaĢılabilir örneklem ve ölçüt örneklem kullanılmıĢtır. Tercih edilen ölçüt örneklem doğrultusunda DiriliĢ Ertuğrul dizisinin ele aldığı dönem olan Türkiye Selçuklu Devleti Dönemi’nin ve Anadolu’nun yurt edinme süreci ile ilgili kazanımların Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nda yer aldığı 6. sınıf düzeyindeki öğrenciler, çalıĢma grubu olarak tercih edilmiĢtir. AraĢtırmanın çalıĢma grubunu; 2018-2019 Eğitim-Öğretim Yılının 1.Dönemi’nde Ankara ilinin Mamak ilçesinde bulunan bir ortaokulunun 6.sınıf düzeyindeki toplam 28 öğrencisi oluĢturmaktadır. AraĢtırmada, veri toplama aracı olarak araĢtırmacı tarafından hazırlanan 5’li Likert tipi tutum ölçeği ve görüĢme formu kullanılmıĢtır. Uygulama sürecinde, ʺAdalet Değerine Yönelik Tutum Ölçeğiʺ aracılığıyla
vi
elde edilen veriler, SPSS Statistics 22 programına yüklenmiĢ ve analiz edilmiĢtir. Uygulama sürecinde altı sorudan oluĢan ʺAdalet Değerine Yönelik GörüĢme Formuʺ aracılığıyla katılımcılardan elde edilen bilgiler, içerik analizi yoluyla analiz edilmiĢtir. AraĢtırmanın nicel verilerinin sonucunda; uygulama sürecinde iki ayrı yöntemle sosyal bilgiler dersi gören grupların Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı’nda yer alan adalet değerine yönelik tutum puanlarının deney öncesinden sonrasına anlamlı farklılık gösterdiği, farklı öğretim yöntemlerinin kullanıldığı gruplarda olmak ile tekrarlı ölçümler faktörlerinin Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı’nda yer alan adalet değerine yönelik tutumlarının üzerindeki ortak etkilerinin anlamlı olduğu bulunmuĢtur. Deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin, adalet değerine yönelik tutum puanları arasında deney öncesinde ve sonrasında cinsiyet, anne ve baba eğitim durumu ile günlük televizyon izleme saatlerine göre anlamlı bir fark bulunmamıĢtır. AraĢtırmanın nitel verilerinin sonuçları ise Ģöyledir: Deney grubu ve kontrol grubu katılımcılarına yönlendirilen "Günlük hayatımızda adaletli davranmanın önemi sizce nedir?" sorusuna verilen cevaplar neticesinde; ʺBireysel Mutlulukʺ, ʺHakların Farkındalığıʺ, ʺToplumsal Yaşamʺ, ʺHoşgörüʺ, ʺGelişmişlik Düzeyiʺ, ʺKişisel Hakların Korunmasıʺ isimli temalar oluĢturulmuĢtur. Deney grubu ve kontrol grubu katılımcılarına yönlendirilen "Bir devletin kurulmasında ve varlığını devam ettirebilmesinde adalet değerinin önemi sizce nedir?" sorusuna verilen cevaplar neticesinde; ʺSiyasi Varoluşʺ, ʺToplumsal Yaşamʺ, ʺHakimiyet Süresiʺ, ʺBilimsel ve Ticari Gelişmeʺ, ʺOlumsuzʺ, ʺDünya Siyasetinde Etkin Olmakʺ, ʺYaşam Şartlarıʺ, ʺEgemenlik Haklarıʺ, ʺKişisel Hakların Korunmasıʺ, ʺGelişmişlik Düzeyiʺ isimli temalar oluĢturulmuĢtur. Deney grubu ve kontrol grubu katılımcılarına yönlendirilen "Sizce kitle iletişim araçlarının (televizyon, internet, cep telefonları vb.) adalet değerinin kazandırılmasında nasıl bir etkisi vardır?" sorusuna verilen cevaplar neticesinde; ʺGüncellikʺ, ʺDikkat Çekicilikʺ ve ʺGerçek Hayatla İlişkilendirilmesiʺ, ʺGerçek Yaşama Etkisinin Olmamasıʺ, ʺOlumsuz Örnekler Barındırmasıʺ ve ʺZararlı Etkilerinin Olmasıʺ, ʺBilgilendirici Olmasıʺ, ʺUlaşılabilirlikʺ, ʺYaşam Şartlarıʺ, ʺTercih Edilme Oranıʺ, ʺİçerikʺ, ʺUygulama İmkânının Olmamasıʺ, ʺSosyal Hayatʺ isimli temalar oluĢturulmuĢtur. Deney grubu katılımcılarına ve kontrol grubu katılımcılarına yönlendirilen "Sizce kitle iletişim araçlarında (televizyon, internet, cep telefonları vb.) yayınlanan programlar adalet değerini nasıl yansıtmaktadır?" sorusuna verilen cevaplar neticesinde; ʺİçerikʺ, ʺUlaşılabilirlikʺ, ʺGüvenirlikʺ, ʺBilinçli İzleyicilikʺ, ʺGerçek Hayatla İlişkilendirilmesiʺ, ʺBilgi Sağlamasıʺ, ʺGüncellikʺ ve ʺFarklı Görüşleri Barındırmasıʺ, ʺAnlaşılma Düzeyiʺ isimli temalar oluĢturulmuĢtur. Deney grubu katılımcılarına ve kontrol grubu katılımcılarına yönlendirilen "Bireylere adalet değerinin kazandırılması için sizce neler yapılabilir?" sorusuna verilen cevaplar neticesinde; ʺHayatta Uygulanmalıʺ, ʺDaha Çok Kişiye Hitap Edilmeli ve Dikkat Çekilmeliʺ, ʺAçıklıkʺ, ʺHayata Yansıtılmalıʺ, ʺHakların Korunmasıʺ, ʺToplumsal Hayatʺ, ʺOlumsuzʺ isimli temalar oluĢturulmuĢtur. Deney grubu ve kontrol grubu katılımcılarına yönlendirilen "Sizce adalet değerinin kazandırılmasında sosyal bilgiler dersinin etkisi nedir?" sorusuna verilen cevaplar neticesinde; ʺİçerikʺ, ʺHayatilik İlkesiʺ, ʺSahip Çıkmasıʺ, ʺBilgilendirici Olmasıʺ isimli temalar oluĢturulmuĢtur.
Anahtar Kelimeler : Adalet değeri, DiriliĢ Ertuğrul dizisi, karma araĢtırma, sosyal bilgiler.