UPE çelik konsol kirişlerin yanal burulmalı burkulmasının deneysel olarak incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Öğrenci: HÜSEYİN ERDEM EROĞLU

Danışman: ÖZGÜR ANIL

Özet:

İnce cidarlı çelik yapı elemanları çekme ve basınç gibi eksenel yüklemelere karşı yüksek mukavemete sahip olduğu için günümüz yapı tekniğinde tercih edilir olmakta ve yapılarda sıkça kullanılmaktadır. Fakat bu elemanlar (I, U, H vs.) genelde çok düşük burulma rijitliğine sahip oldukları için önemli stabilite problemleri ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Yanal burulmalı burkulma durumu çelik yapı kirişlerinin önemli stabilite problemlerinden biridir ve genellikle burulma veya yatay hareket yapması engellenmemiş ince cidarlı elemanlarda meydana gelmektedir. Kuvvetli ekseni etrafında eğilmeye maruz kalan çelik kirişler, uygulanan yükün kritik değere ulaşması ile birlikte yanal olarak bükülerek düzleminin dışında bir hareket sergileyebilirler. Yanal burulmalı burkulma stabilite problemi, burulma veya yanal burkulma sertliğinden çok daha büyük bir düzlem içi burkulma sertliğine sahip çelik kiriş elemanlarda aniden ortaya çıkar. İnce cidara sahip çelik kiriş elemanlarında yanal burulmalı burkulma göçme mekanizması istenmeyen ve aniden meydana gelen bir stabilite problemi haline gelip, bu konuda günümüze kadar son derece sınırlı sayıda çalışma gerçekleştirilmiştir. Yapılan literatür taraması sonucunda çelik yapı tasarımlarında kullanılan UPE tür profiller için yanal burulmalı burkulma stabilite bozulması üzerine yapılan kapsamlı deneysel bir çalışmanın olmadığı görülmüştür. Bu nedenle deneysel bir çalışma yapılması planlanmış ve 9 adet UPE80 konsol kiriş deney numunesi serbest ucundan monotonik bir şekilde artan düşey tekil yükleme altında test edilmiştir. Yüklemeler serbest uçtan olmak üzere alt başlık, üst başlık ve gövdeden yapılmıştır. Testler sonucunda deney elemanlarının maksimum taşıma gücü, maksimum düşey ve yatay deplasman değerleri, maksimum uç nokta burulma açısı değerleri hesaplanmıştır.