Sıralı Ölçek Skorları İçin Değerlendiriciler-Arası Güvenilirlik Ölçüm Metotlarının Karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nilden TUTALAR

Danışman: BÜLENT ÇELİK

Özet:

Tıp, sosyal bilimler, eğitim bilimleri, dil, vb. pek çok alanda son yirmi yıldır sıklıkla bahsi geçen bir analiz olan değerlendiriciler arası güvenirlik analizi çeşitli ölçek tipleri için geliştirilen birçok uyum katsayıyla gerçekleştirilebilmektedir. Sınıflama, sıralama, eşit aralıklı ve oranlama ölçme düzeyleri için geliştirilen mevcut uyum istatistikleri halen incelenmekte ve geliştirilmektedir. İki veya daha fazla değerlendiricinin sıralı ölçek üzerinde her deneği ayrı ayrı sınıflandırdığı durumlarla sıklıkla karşılaşılmaktadır. Birçok sıralı ölçek, bir deneğin belli bir duruma sahip olup olmadığını ortaya çıkarmada oldukça özneldir. Belirli bir sıralamaya sahip kategorilerden oluşan bir değerlendiriciler arası güvenirlik deneyinde iki veya daha fazla değerlendiricinin sübjektif veya belirli bir prosedürü takiben yapmış olduğu skorlamaların uyumunu ölçmek için literatürde çeşitli uyum istatistikleri önerilmiştir. Bunlar iki ve ikiden fazla değerlendirici için olmak üzere gruplandırılabilir. İki değerlendirici için, Cohen Ağırlıklandırılmış κ katsayısı, Scott Ağırlıklandırılmış π katsayısı, Brennan-Prediger uyum katsayısı, Kripendorff α katsayısı ve Gwet AC2 uyum katsayısı sıklıkla kullanılırken, ikiden fazla değerlendirici için ise Conger Ağırlıklandırılmış κ katsayısı, Fleiss Genelleştirilmiş κ katsayısı, Brennan-Prediger uyum katsayısı, Krippendorff α katsayısı ve Gwet AC2 uyum katsayısı kullanılmaktadır. Bu tezin amacı, sıralı ölçekli skorlamalara sahip durumlarda değerlendiriciler arasındaki uyumu ölçen uyum katsayılarının karşılaştırılması ve bu uyum katsayılarının gücünün değerlendirilmesidir. Gerçek veriler kullanılarak yapılan hesaplamalar sonucunda, Gwet AC2 katsayısının diğer uyum katsayıları içerisinde en büyük uyum değerini verdiği tespit edilmiştir. Uyum gücünün yorumlanmasında ise literatürdeki mevcut Landis ve Koch, Fleiss ve Altman kıyaslama ölçekleri ele alınarak Gwet (2014) alternatif kıyaslama yöntemi incelenmiştir. Herhangi bir uyum katsayısını direk olarak kıyaslama ölçekleriyle yorumlamaktan ziyade Gwet (2014) kıyaslama yöntemini kullanarak yorumlamanın istatistiksel olarak daha güvenilir olduğu tespit edilmiştir.