Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Türkçe Ve Sosyal Bilimler Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FERHAT KAYACAN
Danışman: Mustafa Kurt
Özet:
Türk dili ve edebiyatı dersi; edebî metinler aracılığıyla Türkçenin inceliklerini ve edebiyatın tarih içindeki seyrini tanıtmak ve bu metinlerle aynı zamanda millî, manevi, kültürel ve evrensel değerleri aktarabilmek amaçlarını taşır. Bunların yanında Türk dili ve edebiyatı eğitimiyle birlikte öğrencilerin dört dil becerisini başarıyla kullanan etkili iletişimciler olmaları; anlama ve anlatma olarak sınıflandırılan bu becerileri günlük yaşamlarında da etkin biçimde kullanmaları hedeflenmektedir. Çağın öğrenenlerinden temel beklenti eleştirel düşünebilmeleri ve düşündüklerini yazılı veya sözlü olarak etkili şekilde aktarabilmeleridir. Türk dili ve edebiyatı eğitiminde mizahi metinlerin dersin öğrenme hedeflerine katkı sağlayacağı, içerdikleri unsurlar ve dil ögeleriyle öğrencilerin eleştirel düşünme, yaratıcı yazma başta olmak üzere üst düzey becerilerini geliştirebileceği düşünülmektedir. Mizahi durumu algılamanın bireyin öğrenmesine fayda sağlaması da eğitim bilimleri kapsamında araştırmalara konu olmuştur. Bu tespitler ışığında hazırlanan çalışmada nitel araştırma desenlerinden yararlanılmıştır. Çalışmanın veri kaynaklarını belgeler oluşturmaktadır. “Belgesel gözlem” ya da “doküman metodu” gibi isimlerle de anılan veri toplama sürecinde işlevsellik ve güncellik göz önünde bulundurulmuştur. 2005, 2015 ve 2018 Türk dili ve edebiyatı dersi öğretim programları incelenmiş, günümüzde okutulmakta olan ders kitapları taranmıştır. 2018 öğretim programında yer alan türlerle ve -2023 yılında değişen ölçme ve değerlendirme esaslarınca- dört dil becerisiyle ilişkilendirilebilecek alanlar belirlenmiştir. Belirlenen bu alanlarda mizahi metinlerden faydalanarak dil becerilerini geliştirmeye yönelik uygulama örnekleri hazırlanmıştır. Çalışmada kuramsal çerçeve olarak mizahla ilgili temel bilgiler verildikten sonra bulgular ve yorumda günümüzde Türk dili ve edebiyatı eğitiminde mizahi metinlerin kullanımına değinilmiş ve hazırlanan örnek uygulamalar sunulmuştur. Bu uygulamalarda kullanılacak metinler ekler bölümünde verilmiştir.