Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Öğrenci: MESUT ÜNLÜ
Danışman: SERÇİN KARATAŞ
Özet:Bu araştırmanın amacı, ders çalışma ve öğrenme stratejisi temelli çevrimiçi etkinliklerin başarı, kalıcılık ve bilişsel yük açısından etkisini incelemektir. Öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen olarak gerçekleştirilen araştırmanın bağımsız değişkeni öğrencilerin etkinlik yaptıkları ortamlardır. Bağımsız değişkenin "e-öğrenme ortamı" ve "geleneksel ortam" olmak üzere iki alt düzeyi vardır. Araştırmanın bağımlı değişkenleri ise başarı, kalıcılık ve bilişsel yüktür. Araştırma, 2014-2015 Eğitim-Öğretim yılı Güz döneminde Ankara-Keçiören Hacı Mustafa Tarman Ortaokulu 5. sınıf öğrencileri ile yürütülmüştür. Deney ve kontrol gruplarının oluşturulması için önce 2 şube yansız olarak belirlenmiştir. Daha sonra seçilen şubelerdeki öğrencilere uygulanan öntest puanları göz önüne alınarak, deney ve kontrol grupları oluşturulmuştur. Araştırmaya 60 öğrenci ile başlanmış, ancak daha sonra okuldan ayrılan bir öğrenci ve farkındalık eğitimine katılmayan iki öğrenci araştırmadan çıkartılmıştır. Araştırma 8 haftalık uygulama sürecinin tamamına katılan 57 öğrenci ile tamamlanmıştır. Uygulama öncesi çalışma grubu öğrencilerine ders çalışma ve öğrenme stratejileri hakkında bilgisayar laboratuvarında 8 saatlik farkındalık eğitimi verilmiştir. Farkındalık eğitiminde öğrenciler, Ortaokul 5. sınıf Fen Bilimler dersi "Besinler ve Özelikleri" ders konusu ile ilgili yapılandırılmış 6 etkinlik yapmışlardır. Araştırmada, her iki etkinlik ortamı için öğrencilerin ev ödevi şeklinde yapacakları 6 yapılandırılmış ve 6 yapılandırılmamış olmak üzere 12 etkinlik hazırlanmıştır. E-öğrenme ortamı etkinlikleri, Moodle Öğrenme Yönetim Sistemi (ÖYS) AdvMindmap ve Assignment eklentileri kullanılarak geliştirilmiştir. Geleneksel ortam öğrencilerine yapılandırılmış etkinlikler, basılı materyal olarak dağıtılmıştır. Her iki ortamdaki öğrencilerin strateji tercihlerini belirlemek üzere geliştirilen yapılandırılmamış etkinlikler, Moodle ÖYS üzerinde sunulmuştur. Araştırma sonucunda, öğrenciler tarafından en fazla tercih edilen stratejilerin, dikkat ve tekrar stratejileri olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğrenciler tarafından yapılan etkinlikler göz önüne alındığında, öğrencilerin dikkat ve tekrar stratejilerini, anlamlandırma ve örgütleme stratejilerine göre daha fazla tercih ettikleri sonucu çıkarılmıştır. Çevrimiçi etkinliklerin öğrencilerin başarılarına daha fazla katkı sağladığı, öğrenciler tarafından e-öğrenme ortamı ve geleneksel ortamda yapılan etkinliklerin kalıcılık üzerinde etkili olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin, "Çalışma yardımcıları kullanıyorum" ve "Grupluyorum" etkinlikleri sonunda düşük bilişsel yük ile yüklendikleri, başka bir ifadeyle bu etkinliklerin öğrenciler üzerinde uygun düzeyde bilişsel yüke neden olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin, "Özetliyorum", "Kavram haritası oluşturuyorum" ve "Benzetim oluşturuyorum" etkinliklerinde bilişsel olarak daha fazla yüklendikleri sonucuna ulaşılmıştır. Etkinlik yapılan ortamların bilişsel yük üzerinde etkili olmadığı sonucu elde edilmiştir. Öğrencilerin yüksek düzeyde bilişsel yük oluşturan stratejilere göre, bilişsel olarak uygun düzeyde yüklenmelerini sağlayan stratejileri daha çok tercih ettikleri tespit edilmiştir. Öğrenci görüşlerinin analizi ile öğrencilerin; çevrimiçi etkinliklerle daha iyi öğrendikleri, bellek destekleyici etkinliklerini uygularken güçlük çektikleri, çevrimiçi etkinliklerin ileriki derslerinde yararlı olacağını düşündükleri, e-öğrenme ortamının video anlatımı ve animasyonlarla zenginleştirilmesini istedikleri sonucuna ulaşılmıştır.