TIBBİ ATIK İŞLEME TESİSLERİNDE TALEP VE KAPASİTE PAYLAŞIM KARARLARI İÇİN DAĞITIK KARAR VERME MODELİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ANA BİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ahmet Eray BÜLTER

Danışman: Hakan Çerçioğlu

Özet:

Tıbbi atıklar, bulaşıcı hastalıkların yayılmasına, enfeksiyona dayalı hastalıklara, kimyasal ve fiziksel hasarlara yol açmakta ve böylece toplum ve çevre sağlığı açısından büyük tehlike oluşturmaktadır. Bu atıkların toplanması, taşınması ve bertaraf edilmesi belediyelerin sorumluluğundadır. Bu çalışma kapsamında tıbbi atık sterilizasyonunu yapan tesislere gelen atığın, tesisin arıza ve bakım durumlarında hangi tesise gönderileceği kararı, önerilen işbirlikçi ağ yapısı içinde Dağıtık Karar Verme (Distributed Decision Making-DDM) yöntemi ile modellenmiştir. Önerilen DKV modeli ile klasik karar verme yöntemlerinden farklı olarak, önerilen ağ modeli yapısındaki üyelerin her biri anlık arıza (duruş) durumları, anlık kapasite fazlası ve talebin karşılanamayan miktarı bilgilerini kullanarak ağ yapısı içindeki talebin en iyi seviyede karşılanması amaçlanmıştır. Bu sayede işlem görmesi gereken atıkların bertarafı sağlanarak, olumsuz sonuçlara yol açabilecek bu atıkların tümü ağ yapısı içinde daha az maliyet ve daha fazla verimlilik alternatifleri sağlayacak şekilde bertaraf edilebilecektir. İşbirlikçi ağ yapısı modeli ile kapasite ve talep paylaşımı modellenerek, ağ yapısındaki üyeler arasındaki karşılıklı faydanın en iyilenmesi hedeflenmiştir. Deneysel sonuçlara göre önerilen ağ modeli: 1) kapasite kullanım oranında ve talebin karşılanma düzeyinde artış, 2) stok fazlası, kayıp satış maliyeti, yatırımın ve işgücünün atıl kalması ve diğer katma değer yaratmayan çabalarda ise azalma sağlamaktadır. Bu çalışma ile tıbbi atık yönetimine değişik açılardan bakarak, belediyeler arası işbirlikçi ağ yapısı ile beraber ülke kaynaklarının daha etkin ve verimli kullanılmasını sağlayan bir matematiksel model önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

:Dağıtık Karar Verme, İşbirlikçi Ağ, Atık Yönetimi, Tıbbi Atık