Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Fatma Nur YILMAZ
Danışman: Ülker Şen
Özet:
Bu çalışma İbrahim Necmi Dilmen’in Türk dili ve Türkçe öğretimi ile ilgili fikirlerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada etkileşimsiz nitel araştırma deseni tatbik edilmiştir. Çalışmanın örneklemini Dilmen’in Türkçe öğretimi ile ilgili yazdığı eserleri oluşturmuştur. Alan yazın çalışması sonucu elde edilen belgelerden yola çıkılarak veriler toplanmış ve analiz edilmiştir. Bu kapsamda eserlerdeki eski harfli metinler yeni harflere aktarılmış, elde edilen metinlerle betimsel analiz için bir çerçeve oluşturulmuş, metinler tematik başlıklara göre kodlanmış ve ortaya çıkan veriler tematik çerçeveye göre işlenmiştir. Doküman incelemesi sonucunda ulaşılan veriler, içerik analizi ile çözümlenmiştir. Dilmen’in hayatı ve eserlerine ilişkin bilgilere araştırmanın kavramsal çerçevesinde yer verilmiştir. Dilmen’in Türk dili ve Türkçe öğretimine ilişkin görüşleri bağımsız başlıklar altında incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda Dilmen’in Türk dili, Türkçe gramer, harf inkılabı ve dil devrimi ile ilgili fikirleri saptanmıştır. Bunun yanında çalışmada Dilmen’in eğitimci yönü de incelenmiştir. Onun yeni Türk alfabesini halka öğretip benimsetmek amacıyla yazdığı okuma-yazma öğretimi kitapları ile farklı seviyeler için hazırladığı gramer bilgisine dayalı ders kitaplarında kullandığı yöntemleri, teknikleri, temel dil becerilerine yönelik çalışmaları ve ölçmedeğerlendirme stratejilerine ilişkin görüşleri tespit edilmiş; uygulamaları incelenmiştir. v Çalışma sonucu saptanan bulgu ve yorumlardan yola çıkılarak açıklanmıştır. Tüm bunlardan hareketle İbrahim Necmi Dilmen’in Türk dili ile Türkçe öğretimine ilişkin yaptığı çalışmalarla günümüzdeki ana dili öğretimi çalışmalarına önemli katkıları olan bir dilbilimci, eğitimci, ders kitabı yazarı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: İbrahim Necmi Dilmen, Türk dili, Türkçe öğretimi.