Kaynaştırma sınıfına devam eden ilkokul 4. sınıf öğrencilerine uygulanan sosyal etkileşim programının etkililiğinin incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: GÖKHAN ŞENGÜN

Danışman: AYŞE DİLEK ÖĞRETİR ÖZÇELİK

Özet:

Bu araştırmada, kaynaştırma sınıfına devam eden ilkokul 4. sınıf öğrencilerine uygulanan Gazi Kaynaştırma Ortamı Sosyal Etkileşim Programı (GKOSEP)'nın etkililiği incelenmiştir. Normal gelişim düzeyine sahip öğrencilerin kaynaştırma öğrencilerine yönelik sosyal etkileşim düzeyini artırmak için program hazırlanmıştır. Bu amaçla geliştirilen programın öğrencilerin sosyal etkileşim düzeyini artırmada etkili olup olmadığı araştırılmıştır. Çalışma grubunu, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Mamak ilçesindeki orta sosyoekonomik düzeye sahip resmi ilkokullar arasından tesadüfî yöntemle seçilen bir ilkokuldaki 4.sınıfta öğrenim gören 30'u kız (16'sı deney grubu, 14'ü kontrol grubu) ve 28'i erkek (15'i deney grubu, 13'ü kontrol grubu) toplam 58 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada, deney-kontrol grubu, öntest, sontest ve izleme testini içeren yarı deneysel bir desen kullanılmıştır. Bu araştırmada, Odak Grup Görüşmesi, Kişisel Bilgi Formu, Sosyal Kabul Ölçeği (SKÖ), Algılanan Sosyal Destek Ölçeği-R (ASDÖ-R), Çocuklar ve Ergenler İçin Empati Ölçeği (ÇEÖ) uygulanmıştır. Çalışmanın deney grubuna seçilen sınıfta yer alan öğrencilere haftada 2'şer saat olmak toplam 13 haftalık program uygulanmıştır. Deney grubundaki öğrencilere program uygulanırken, kontrol grubundaki öğrencilere herhangi bir işlem yapılmamıştır. Programın uygulanmasından sonra aynı ölçekler deney ve kontrol grubundaki öğrencilere tekrar verilmiştir. Sontestin uygulanmasından bir ay sonra da deney ve kontrol grubundaki öğrencilere izleme testi yapılmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programı ile değerlendirilmiştir. Programın deney grubundaki normal gelişim düzeyine sahip kız ve erkek öğrencilerin sosyal kabul düzeyi üzerinde önemli bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Erkek öğrencilerin empati düzeylerinde artış olmamasına karşın kız öğrencilerin empati düzeylerinde artış olduğu görülmüştür. Ayrıca normal gelişim düzeyine sahip deney grubundaki kız ve erkek öğrencilerin algılanan sosyal destek düzeylerinde de artış olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada, yarı deneysel çalışmaya katılan öğrencilerin sosyal kabul, empati ve algılanan sosyal destek düzeylerinin, kardeş sayısına, doğuş sırasına, anne-baba öğrenim düzeyine, anne-baba çalışma alanına ve ailenin ortalama gelir düzeyine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı bulunmuştur.