Kent belleği ve kimliğinin oluşumu sürecinde gar yapıları: Eskişehir örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hilal AKCANCA

Danışman: Zeynep Uludağ

Özet:

Bu tezin amacı kent ile demiryolu arasında bağlantı kuran gar yapılarının, kent belleği ve kimliğinin oluşum sürecinde rolünü, kentsel gelişime etkilerini, kentsel bellek bağlamında önemini araştırmaktır. Bu kapsamda Berlin-Bağdat demiryolu hattının önemli kavşak noktalarından biri olan Eskişehir çalışma alanı olarak seçilmiştir. Eskişehir’in yaşadığı kentleşme ve modernleşme süreci incelendiğinde kentsel değişimi belirleyen en önemli etmenin demiryolu olduğu görülmüştür. Eskişehir gar yapılarından sırası ile Eskişehir İstasyon Binası (1892), Eskişehir Garı (1955) ve 2015 yılında proje çalışmaları tamamlanan Eskişehir YHT Gar Projesi kentsel konum ve mimari özellikler bağlamında incelenmiş ve kent gelişimine katkıları araştırılmıştır. İstasyon ve gar yapıları kentin geçmişini yansıtan ve kentin belleğini sürdüren önemli yapılardır. Kentlinin gündelik yaşamı ile ilişkili olan bu yapılar, geçmişin ışığında kentlerin değişmesi ve gelişmesini sağlamış, kentte modernleşmenin öncüsü olmuştur. Günümüz teknolojileri ve büyüyen ihtiyaç programları gereği yeni gar yapıları projelendirilmektedir. Bu projelerin kentsel belleğin sürdürülmesine katkısının sağlanması, kentsel kimliği gelecek nesillere aktarması, kentin kamusal hayatını anlatmaya devam edebilmesi, kent ve kentlinin hayatına dokunması önemli bir kentsel sorumluluktur. Bu çalışma gar yapılarının kentin mekânsal gelişimine sunduğu katkının irdelenmesi ve elde edilen verilerin gelecek projelerde devamlılığının sağlanabilmesi üzerine bir bilinç oluşturma çalışmasıdır.

Anahtar Kelimeler : Eskişehir, demiryolu, kent belleği, kent kimliği,kentleşme, modernleşme,  istasyon binası