Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Tahir Emre Yalçın
Danışman: SEVGİ TAKKA
Özet:Gemsitabin hidroklorür, meme kanseri tedavisinde kullanılan bir ön ilaç olup Türkiye ilaç piyasasında intravenöz çözelti formülasyonu (Gemko®) bulunmaktadır. Gemsitabin hidroklorür intravenöz uygulama sonrası hızla enzimatik bozulmaya uğrayarak inaktif metabolitine dönüşmekte bu durum da etkili bir tedavinin görülebilmesi için yüksek doz veya diğer kemoterapötik ajanlarla kombine halde uygulanmasını gerektirmektedir. Nano boyuttaki ilaç taşıyıcı sistemler küçük boyutları ve hedefleme gibi özellikleriyle kanser tedavisinde daha etkin tedavi sağlamaları açısından önem taşımaktadırlar. Lipozom ve polimerik nanopartiküller nano boyuttaki ilaç taşıyıcı sistemlerin önemli iki sınıfıdır. Bu sistemlerin ayrı ayrı gösterdikleri sorunlar yeni ilaç taşıyıcı sistemlerin geliştirilmesini ihtiyaç haline getirmiştir. Lipit polimer hibrit nanopartiküller (LPHNP) çekirdek-kabuk yapısında olup, polimerik çekirdek ve lipit/lipit-PEG kabuktan oluşmaktadır, özellikle fiziksel stabilite ve biyouyumluluk açısından polimerik nanopartikül ve lipozomların karakteristik özelliklerini göstermektedirler. Çalışmada gemsitabin hidroklorür yüklü nanopartikül, lipozom ve LPHNP taşıyıcı sistemler hazırlanarak karakterizasyon çalışmaları yapılmıştır. LPHNP formülasyonlarını hazırlamak için tespit edilen parametrelerin uygun oranlarının belirlenmesi amacıyla deney tasarımı uygulanmıştır. Formülasyonların in vitro ortamlarda salım çalışmaları yapılmış ve stabiliteleri incelenmiştir. Hazırlanan formülasyonların MCF-7 ve MDA-MB-231 hücreleri kullanılarak sitotoksisite çalışmaları yapılmıştır ve IC50 değerleri hesaplanmıştır. Her iki hücre tipinde de ticari ürün Gemko® ya göre daha düşük IC50 değeri elde edilmiştir. Sprague Dawley cinsi dişi sıçanlarda meme tümörü oluşturulmuştur. Gemsitabin hidroklorür yüklü LPHNP formülasyonu ve Gemko® sıçanlara uygulanmış ve 30 günlük tedavi süresince tümör hacmi değişimi incelenmiştir. Gemsitabin hidroklorür yüklü LPHNP formülasyonu uygulanan sıçanlarda tümör hacimleri aynı dozda ticari preparat Gemko® uygulanan hayvanlara göre belirgin şekilde küçültmüştür. Gemsitabin hidroklorür yüklü LPHNP formülasyonu ve Gemko® kullanılarak in vivo farmakokinetik çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmada ticari preparatına kıyasla daha düşük dozla etkili bir tedavi sağlayan LPHNP formülasyonu geliştirilmiş, etkinliği in vitro ve in vivo olarak kanıtlanmıştır.