Endüstriyel tasarım hizmet sektörünün ileri ve geri bağlantı katsayıları üzerinden incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: HİLAL ERDEM

Danışman: SERKAN GÜNEŞ

Özet:

Küresel piyasalarda firmaların rekabet edebilmeleri için yüksek katma değer yaratan faaliyetlerde bulunmaları gereklidir. Tasarımın bu tür katma değer yaratan bir faaliyet olduğunun bilinmesi, artan rekabet ve teknolojik gelişmeler ile birlikte, firmalar için gün geçtikçe daha da önem kazanmasına neden olmaktadır. Firmaların faaliyette bulunduğu sektörler arası ilişkilerin tanımlanması için, dengesiz kalkınma modellerinden ön plana çıkan Hirschman modeline ait, girdi-çıktı analizleri kullanılmaktadır. Girdi-çıktı analizi, ekonomideki sektörlerin birbirleriyle ilişkilerinin incelenmesine olanak sağlar. Bu yöntem ile bir sektörün güçlü ve zayıf sektörel ilişkileri belirlenebilir ve ekonomi içerisindeki yeri ve önemi tespit edilebilir. Dengesiz kalkınma modellerinde, sermaye kıtlığı sebebiyle bazı sektörler kilit öneme sahiptir. Tasarım, firmaların rekabet edebilmeleri için gerekli olan faaliyetlerin başında bulunması sebebiyle, stratejik öneme sahip sektörlerden birisi olarak kabul edilmektedir. Türkiye ekonomisi için girdi-çıktı analizi yöntemi kullanarak farklı sektörler için stratejik önem analizi yapan çeşitli çalışmalar bulunmaktadır. Ancak tasarım hizmet sektörüne yönelik herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmanın amacı, Hirschman'ın bağlantı katsayıları modeli üzerinden, Türkiye'nin endüstriyel tasarım hizmetinde yer alan kilit sektörlerini ve söz konusu sektörlerdeki firmaların bölgesel olarak nerelerde yoğunlaştığının tespit edilmesidir. Böylece, şekilde tasarımın ekonomideki sektörler içerisinde, stratejik bir öneme sahip olup olmadığının belirlenmesi hedeflenmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında, tasarım hizmet sektöründe yer alan danışmanlık firmaları belirlenerek, söz konusu firmaların hizmet verdiği ve hizmet aldığı sektörler, firmaların kurumsal internet siteleri üzerinden ve yüz yüze görüşmeler ile tespit edilmiştir. Çalışmanın sonraki aşamasında ise, ulaşılabilen 16 firma ile yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiş ve görüşmelerden elde edilen bulgular, girdi çıktı analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Sonuç olarak, endüstriyel tasarım hizmet sektörünün ekonomideki sektörler içerisinde önemli bir konuma sahip olduğu anlaşılarak çeşitli sonuçlara ulaşılmıştır.