Fen Bilimleri Dersinde Çevre Konularının Öğretiminde Bilimsel Süreç Becerilerine Dayalı Etkinliklerin Öğrenme Ürünlerine Etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Selcan Bilgili Kaya

Danışman: MUSTAFA AYDOĞDU

Özet:

Bu çalışmada 7. sınıf fen bilimleri dersinde insan ve çevre ilişkileri ünitesinde yer alan çevre konularının öğretiminde, bilimsel süreç becerilerine dayalı etkinliklerle öğretim yapılmasının öğrenme ürünlerine etkisini değerlendirmek amaçlanmıştır. Bilimsel süreç becerilerine dayalı etkinliklerle ders içeriği tasarlanmış ve öğrencilerin gelişim göstermesi beklenen akademik başarı, bilimsel süreç becerileri, çevreye yönelik tutum ve davranış, bilimsel tutum ve fen bilimleri dersine yönelik tutum gibi öğrenme ürünleri ile ilgili değerlendirmeler yapılmıştır. Araştırmada ön test-son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. İstanbul ili Kartal ilçesinde bulunan Sabri Taşkın Ortaokulundaki 7. Sınıf öğrencileri karşılaştırılmış, birbirine denk 4 sınıf arasından, 2 sınıf kontrol grubu (n=64), 2 sınıf deney grubu (n=63), olarak rastgele belirlenmiştir. İnsan ve çevre ilişkileri ünitesi kazanımlarına ve sınıf düzeyine uygun olacak şekilde, öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini geliştirecek etkinlikler araştırmacı tarafından hazırlanmıştır. Etkinliklerde, hem bilimsel süreç becerilerinin hem de kazanımların etkili bir şeklide kazandırılması hedeflenmiştir. Deney gruplarında bilimsel süreç becerilerine dayalı hazırlanan etkinlikler ile desteklenen öğretim, kontrol gruplarında ise fen bilimleri dersi öğretim programının öngördüğü şekilde ders kitabı kullanılarak mevcut uygulamalarla öğretim yapılmıştır. Deneysel işlem öncesinde ve sonrasında, her iki gruba da, öğrencilerin gelişim göstermesi beklenen alanların değerlendirmesine yönelik olarak hazırlanan, güvenirlik ve geçerlik analizleri yapılmış olan testler ön testler ve son testler olarak uygulanmıştır. Öğrencilerin ön test ve son test değerlendirme ölçeklerine verdikleri yanıtların SPSS 20 programı ile istatistiksel analizi sonucunda, başarı, bilimsel süreç becerileri, bilimsel tutum ve fen bilimleri dersine yönelik tutumlarında, deney grubu lehine anlamlı farklar tespit edilmiştir. Diğer yandan, çevreye yönelik tutum ve davranışlarda ise istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. İlköğretim fen bilimleri dersi çevre konularının öğretiminde, bilimsel süreç becerilerine dayalı etkinliklerin kullanılmasıyla, öğrencilerin başarılarının, bilimsel süreç becerilerinin, bilimsel tutumlarının ve fen bilimleri dersine yönelik tutumlarının gelişimine olumlu katkı sağlandığı görülmüş ve bilimsel süreç becerilerine dayalı etkinliklerin başarıyla uygulanabileceği sonucuna varılmıştır.