Beş serbestlik dereceli otomatik ortognatik cerrahi artikülatörünün tasarımı ve prototip imalatı


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Öğrenci: MOHAMMAD RAFIGHI

Danışman: ABDULKADİR GÜLLÜ

Özet:

Artikülatör; diş hekimliğinde alt (mandibular) ve üst (maksiler) çenelerin birbirine göre konumunu belirlemek için kullanılan manuel ve mekanik bir cihazdır. Bu cihaz, alt veya üst çeneye ait şekil, yapı ve uyum bozukluklarının düzeltilmesinde fonksiyonel bir özelliğe sahiptir. Ayrıca, hareketli ve sabit protez restorasyonları, ortodontik apareylerin yapımı ve ortognatik cerrahi vakaların tedavisinde de kullanılmaktadır. Ortognatik cerrahide alt veya üst çenenin kafa kaidesine göre konumu değiştirilir. Böylece, ortognatik cerrahi yapılacak hastalarda, önce alt ve üst çenenin ölçüsü alınır ve çene modelleri kapanış mumu ile tespit edilir, sonra bu modeller alçı yardımıyla artikülatöre sabitlenir. Bu yöntemin uygulanışında hekim, çenelere ameliyat sırasında yaptırılmasını düşünülen hareketlere sefalometrik teknikleri (röntgen yöntemleri vs.) kullanarak karar vermektedir. Artikülatöre alınmış olan çeneler, alçılı bölümden kesilerek serbestleştirmekte, planlanan hareketler yaptırılmakta ve son pozisyonda tekrar alçıyla artikülatöre sabitlenmektedir. Bu işlemlerin rutin olarak elle ve göz hassasiyeti altında yapılması çenelerin konumunun transferinde hataları beraberinde getirmektedir. Ortognatik cerrahi uygulamalarda, hataları en aza indirmek için çok farklı sanal artikülatörler geliştirilmiş olmasına rağmen, bilgisayar destekli otomatik ortognatik bir cerrahi artikülatörü henüz yapılmamıştır. Bu çalışmada, beş serbestlik derecesine sahip bir bilgisayar destekli otomatik ortognatik artikülatör tasarlanmış ve prototip olarak imal edilmiştir. Bu cihaz alçı kesme ve tekrar yapıştırma işlemlerini ortadan kaldırması ile ortognatik cerrahi vakaların tedavisinde büyük avantajlar sağlamıştır. Ayrıca, cerrahi öncesi çalışmaların süresi azaltılmış ve işlem hassasiyeti artırılmıştır. Hekim, ortognatik cerrahi uygulamalarda cihazın çok eksenli olmasından dolayı, maksiler ve mandibuları istenilen pozisyonlara 1/100 mm hassasiyetinde, hızla ve pratik olarak getirebilmektedir. Bu avantajlara ek olarak, çene modellerinin tüm hareketleri kaydedilebilmekte ve sonraki muhtemel operasyonlarda veri tabanı olarak kullanılabilmektedir.