DOĞAL KAYNAKLI ÜRÜNLERİN ORAL PATOJENLER ÜZERİNDE ANTİMİKROBİYAL ETKİNLİKLERİNİN İN VİTRO DEĞERLENDİRİLMESİ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, ÇOCUK DİŞ HEKİMLİĞİ ANA BİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İlayda HÜNLER DÖNMEZ

Danışman: Cengiz Haluk Bodur

Özet:

Yapılan tez çalışmasında; taş suyu (Kale Natural, Balıkesir, Türkiye), çam terebentin esansı

(Ali Ünyazıcı, Ankara, Türkiye), zeytin yaprağı ekstraktı (Kale Natural, Balıkesir, Türkiye),

üzüm çekirdeği yağı (Ali Ünyazıcı, Ankara, Türkiye), Hindistan cevizi yağı (Ali Ünyazıcı,

Ankara, Türkiye), propolis (Bee’o Up, İstanbul, Türkiye), çay ağacı yağı (Ali Ünyazıcı,

Ankara, Türkiye), çam kabuğu ekstraktı (Kale Natural, Balıkesir, Türkiye), %2’lik

klorheksidin (Drogsan, Ankara, Türkiye), gliserol ve distile suyun, Enterococcus faecalis (E.

faecalis, ATCC#29212), Streptococcus mutans (S. mutans ATCC#25175), Lactobacillus

acidophylus (L. acidophylus ATCC#4356) ve Candida albicans (C. albicans ATCC#10231)

üzerindeki antimikrobiyal etkinlikleri araştırıldı. Disk difüzyon ve kuyucuk difüzyon

antimikrobiyal aktivite düzeyi saptama yöntemleri üçer kez tekrarlandı, sonucunda etkinlik

gösteren doğal ürünlerle mikrodilüsyon testi çalışıldı. Doğal ürünlerin oluşturduğu gruplar

arasında antimikrobiyal etki gösteren doğal kaynaklı ürünler ile klorheksidin diglukonat

grubu istatistiksel analize dahil edildi. Verilerin normal dağılıma uygunluğu Shapiro-Wilk

testi ve homojenlik varsayımına uygunluğu Levene testi ile incelendi, analiz yöntemi olarak

Kruskal Wallis testi kullanıldı. Farklılığın bulunduğu grupları ortaya koymak adına ileri

aşama testi olarak Dunn testi uygulandı. Bahsi geçen istatistiksel yöntemlerin

değerlendirilmesinde p0.05 kriteri esas alındı ve testlerin uygulanmasında SPSS 26 ve R

Studio paket programlarından yararlanıldı. Çalışmanın sonucunda, çam terebentin,

propolis, çay ağacı yağı ve kızılçam kabuğu ekstraktı; kullanılan oral patojenlere karşı

antimikrobiyal etkinlik gösterdi. Çay ağacı yağının C. albicans’a karşı en yüksek

antimikrobiyal etkinliği gösterdiği ve %2’lik klorheksidin diglukonattan anlamlı derece daha

antikandidal bulunduğu, çam terebentin, propolis, çay ağacı yağı ve kızılçam kabuğu

ekstraktı L. acidophylus’a karşı etkinlik gösterse de %2’lik klorheksidin diglukonat kadar

yüksek antibakteriyel özellik göstermediği, S. mutans ve E. faecalis’e karşı ise en az

klorheksidin kadar antimikrobiyal oldukları sonucuna varıldı.

Anahtar Kelimeler : Doğal Ürün, Fitoterapi, Esansiyel Yağlar, Antimiktobiyal, Oral

Patojenler