Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, ÇOCUK DİŞ HEKİMLİĞİ ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İlayda HÜNLER DÖNMEZ
Danışman: Cengiz Haluk Bodur
Özet:
Yapılan tez çalışmasında; taş suyu (Kale Natural, Balıkesir, Türkiye), çam terebentin esansı
(Ali Ünyazıcı, Ankara, Türkiye), zeytin yaprağı ekstraktı (Kale Natural, Balıkesir, Türkiye),
üzüm çekirdeği yağı (Ali Ünyazıcı, Ankara, Türkiye), Hindistan cevizi yağı (Ali Ünyazıcı,
Ankara, Türkiye), propolis (Bee’o Up, İstanbul, Türkiye), çay ağacı yağı (Ali Ünyazıcı,
Ankara, Türkiye), çam kabuğu ekstraktı (Kale Natural, Balıkesir, Türkiye), %2’lik
klorheksidin (Drogsan, Ankara, Türkiye), gliserol ve distile suyun, Enterococcus faecalis (E.
faecalis, ATCC#29212), Streptococcus mutans (S. mutans ATCC#25175), Lactobacillus
acidophylus (L. acidophylus ATCC#4356) ve Candida albicans (C. albicans ATCC#10231)
üzerindeki antimikrobiyal etkinlikleri araştırıldı. Disk difüzyon ve kuyucuk difüzyon
antimikrobiyal aktivite düzeyi saptama yöntemleri üçer kez tekrarlandı, sonucunda etkinlik
gösteren doğal ürünlerle mikrodilüsyon testi çalışıldı. Doğal ürünlerin oluşturduğu gruplar
arasında antimikrobiyal etki gösteren doğal kaynaklı ürünler ile klorheksidin diglukonat
grubu istatistiksel analize dahil edildi. Verilerin normal dağılıma uygunluğu Shapiro-Wilk
testi ve homojenlik varsayımına uygunluğu Levene testi ile incelendi, analiz yöntemi olarak
Kruskal Wallis testi kullanıldı. Farklılığın bulunduğu grupları ortaya koymak adına ileri
aşama testi olarak Dunn testi uygulandı. Bahsi geçen istatistiksel yöntemlerin
değerlendirilmesinde p0.05 kriteri esas alındı ve testlerin uygulanmasında SPSS 26 ve R
Studio paket programlarından yararlanıldı. Çalışmanın sonucunda, çam terebentin,
propolis, çay ağacı yağı ve kızılçam kabuğu ekstraktı; kullanılan oral patojenlere karşı
antimikrobiyal etkinlik gösterdi. Çay ağacı yağının C. albicans’a karşı en yüksek
antimikrobiyal etkinliği gösterdiği ve %2’lik klorheksidin diglukonattan anlamlı derece daha
antikandidal bulunduğu, çam terebentin, propolis, çay ağacı yağı ve kızılçam kabuğu
ekstraktı L. acidophylus’a karşı etkinlik gösterse de %2’lik klorheksidin diglukonat kadar
yüksek antibakteriyel özellik göstermediği, S. mutans ve E. faecalis’e karşı ise en az
klorheksidin kadar antimikrobiyal oldukları sonucuna varıldı.
Anahtar Kelimeler : Doğal Ürün, Fitoterapi, Esansiyel Yağlar, Antimiktobiyal, Oral
Patojenler