Sınıfında Yabancı Uyruklu Öğrenci Bulunan Öğretmenlerin, Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Varlıklarına İlişkin Algılarının Metafor Analizi Yoluyla İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BUSE KÖMÜRCÜ

Danışman: Hüseyin Köksal

Özet:

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin sınıflarındaki yabancı uyruklu öğrencilere ilişkin

algılarının nasıl olduğunu, bu öğrencilere olan yaklaşımlarını ve bunlara yön veren

etkenleri metaforlar yoluyla ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın konusu, öğretmenlerin

sınıflarındaki yabancı uyruklu öğrencilerin okuldaki, sınıftaki ve ders sırasındaki

varlıklarına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla belirtmeleridir. Araştırmanın modeli,

nitel araştırma modellerinden fenomenoloji desenidir. Araştırmanın çalışma grubunu

Ankara ilinin Altındağ ilçesindeki Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ilkokullarda,

ortaokullarda ve liselerde, çeşitli sınıf düzeylerinde yabancı uyruklu öğrencilerle çalışan

öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırma verileri, araştırmaya katılan öğretmenlerin

kendilerine ve yabancı uyruklu öğrencilerine ait bilgileri (yaş, cinsiyet gibi), bu

v

öğrencilerin akademik gelişimlerine, okul ve sınıftaki davranışlarına ilişkin algılarını

içeren metaforlarını ve gerekçelerini belirttikleri yarı yapılandırılmış görüş belirtme

formuyla toplanmıştır. Veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Metaforlar

gerekçelerine göre çeşitli kategoriler altında toplanıp metaforların ve kategorilerin

tekrarlanma sıklıklarıyla yüzdeleri incelenmiştir. İncelemelerle katılımcıların daha çok

yabancı uyruklu öğrencilerin farklılıklarının bu öğrencilerin uyum ve sosyalleşme

problemleri yaşamaları üzerinde etkili olduğunu, bu öğrencilerde davranış problemlerinin

görüldüğünü, bu öğrencilerin dil yetersizliğinin iletişim problemleri ve akademik

başarısızlık yaşamaları üzerinde etkili olduğunu düşünmeleri şeklindeki sonuçlara

ulaşılmıştır. Ancak daha az olsa da katılımcıların yabancı uyruklu öğrencilerin

farklılıklarını bir zenginlik kaynağı olarak görmeleri, bu farklılıklarla birlikte artan öğrenci

çeşitliliğinin öğrenciler arasındaki etkileşimin gelişmesini sağladığını düşünmelerinin bu

araştırmayla ulaşılan sonuçlar arasında olduğu görülmüştür. Tüm bu durumların da

katılımcıların yabancı uyruklu öğrencilerin varlıklarına ilişkin algılarını etkilediği görülmüştür. Buna göre bu araştırmada katılımcılar tarafından yabancı uyruklu

öğrencilerin okuldaki varlıklarının bu öğrencilerin daha çok şiddet içeren, istenmeyen

davranışlarından dolayı en fazla Kargaşa Yaratan şeklinde daha çok olumsuz yönde,

sınıftaki varlıklarının bu öğrencilerle birlikte öğrenci çeşitliliğinde artış görülmesi ve

bunun öğrenciler arasındaki etkileşimi geliştirmesi şeklindeki nedenlerden dolayı en fazla

Varlığı İstenilen şeklinde daha çok olumlu yönde ve ders sırasındaki varlıklarının da bu

öğrencilerin dil farklılığından dolayı akademik başarısızlık yaşamaları ve bunun ders

akışının kesilmesine yol açması, bu öğrencilerin kalıcı bir öğrenme gerçekleştirememeleri,

bu öğrencilerin çok azının sınırlı bir başarı elde etmesi ancak bunun yeterli olmaması

şeklindeki nedenlerden dolayı en fazla Akademik Çalışmalarda Zor İlerlenilen şeklinde

daha çok olumsuz yönde algılandığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Göç, Yabancı Uyruklu Öğrenci, Kapsayıcı Eğitim