Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Öğrenci: FATMA EMEL ÇETİN
Danışman: SEÇİL ÖZKAN
Özet:Bu çalışmada 2015 yılında Ankara HSM ve merkez ilçede bulunan 7 adet (Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Keçiören, Mamak, Sincan ve Yenimahalle) TSM'de çalışan sağlık personelinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ankara HSM'de toplam 294 kişi, TSM' lerde ise toplam 539 kişi görev yapmaktadır. Genel toplam 833 kişiden oluşmaktadır. Araştırmaya sağlık çalışanlarının tümü dahil edilmiş olup, örnekleme yapılmamıştır. Çalışmaya alınan kişi sayısı toplam 711 kişidir.. Genel toplamın %85,35'ine ulaşılmıştır. Araştırmada veri kaynağı olarak ''Sağlıklı Yaşam Biçimini Değerlendirme-II'' veri toplama formu kullanılmış olup tanımlayıcı tipte bir araştırmadır . Bu çalışma, yaşları 20-63 arasında olan yaklaşık %30'u ebe, %70 'i kadın, %80'i evli, %50'si üniversite mezunu, %65'i TSM'de çalışmakta olan 711 sağlık çalışanına yapılmıştır.. Yarısı normal kilolu olup, obezite en çok lise mezunu ve sağlık memurlarında görülmektedir. Yaş ilerledikçe obezite sıklığı artmaktadır. Sigara (%29) ve alkol (%15) kullanma sıklığı Türkiye geneli ile benzerlik göstermektedir. %23'ü mamografi ve %40'ı pap-smear yaptırmış olup, çok az bir kısmı kolonoskopi (%3) ve gaitada gizli kan (%6) yaptırmıştır. Yaklaşık %50'si son bir yıl içinde genel sağlık kontrolü, %60'ı ise son 6 ay içinde diş hekimi kontrolü yaptırmıştır. Çoğunluğu (%90) kan basıncı, kan şekeri ve kan kolesterolü kontrolü yaptırmışlardır. %70'i Hepatit B'ye karşı aşı yaptırmış/bağışık olup, son 10 yıl içinde yaklaşık yarısı tetanoz aşısı yaptırmıştır. SYBD ölçeği toplam puan ortalaması 128,28 ± 19,20 olarak orta düzeyde bulunmuştur. En yüksek puanı tinsellik. en az puanı ise fiziksel aktivite grubuna vermişlerdir. Fiziksel aktivite, beslenme ve stres yönetimi puanları yaş ilerledikçe artmaktadır. Erkeklerde fiziksel aktivite ve stres yönetimi, kadınlarda ise sağlık sorumluğu puanları daha yüksek bulunmuştur. Fiziksel aktivite puanı düşük kilolu ve obezlerde daha düşük saptanmıştır. Tinsellik ve kişilerarası ilişki puanları boşanmışlarda daha düşük bulunmuştur. Çocuğu olanlarla olmayanlar arasında hiçbir fark saptanmamıştır. Tüm gruplarda en düşük puanı lise mezunları almıştır. Eğitim seviyesi yükseldikçe puanlarda artmaktadır. Meslek grupları arasında hiçbir fark saptanmamıştır. Fiziksel aktivite, beslenme ve toplamda en düşük puanı 10 yıl ve altı çalışanlar almıştır. Çalışma süresi arttıkça tüm puanlarda artış görülmektedir. Sağlık sorumluluğu, beslenme, kişilerarası ilişkiler ve stres yönetimi gruplarında en düşük puanı 4000-5000 TL geliri olanlar almıştır. Sigara kullananlarda sağlık sorumluluğu düşük bulunmuştur. Sağlık sorumluluğu, fiziksel aktivite, stres yönetimi ve toplamda alkol kullanmayanlar daha düşük bulunmuştur. Kronik hastalığı olanlarda fiziksel aktivite puanı daha düşüktür. Bu çalışmada katılımcılara uygulanan SYBD-II ölçeğine göre en düşük puanı aldıkları fiziksel aktivitenin arttırılması için çalıştıkları kurumlarda boş zamanlarında fiziksel aktivite yapabilecekleri alanlar oluşturulması, ayrıca işyerinde daha dengeli ve sağlığı koruyucu beslenmenin sağlanması, stressiz bir iş ortamının sağlanması, sigara içilmemesi konusunda teşvik edilmesi ve konuya yönelik eğitim programları yapılması, sağlık hizmetlerini daha kolay alabilmelerinin sağlanması, yürütülen sağlık tarama programlarından tüm sağlık çalışanlarının da faydalandırılmaları gereklidir.