Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Öğrenci: İSA DOĞAN
Danışman: ÖZBAY GÜVEN
Özet:Bu araştırmanın amacı; ortaokul ve lise düzeyindeki öğrencilerin beden eğitimi dersinde değer yönelim düzeylerinin belirlenmesi ve öğrencilerin bazı özelliklerine göre beden eğitimi dersinde değer yönelimlerinin farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesidir. Karma yöntemle yapılan araştırmanın örneklemini, 2013 yılında Ankara iline bağlı ilçelerde (Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Sincan ve Yenimahalle) lise düzeyinde öğrenim gören 354.883 öğrenci içerisinden (temsili öğrenci sayısı=1999) seçilmiş 2578 öğrenci ve ortaokul düzeyinde öğrenim gören 313.457 öğrenci içerisinden (temsili öğrenci sayısı=1997) seçilmiş 2047 öğrenci oluşturmaktadır. Bu kapsamda, örneklem belirlenirken seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden "Amaçlı Örnekleme Yöntemine Bağlı Maksimum Çeşitlilik Örnekleme Tekniği" kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda; Yıldız ve Güven (2013) tarafından geliştirilen, "Beden Eğitimi Dersi Öğrenci Değer Yönelimi Ölçeği" kullanılmıştır. Beden Eğitimi Dersi Değer Yönelimi Ölçeği; "Sportif Erdem", "Dayanışma", "Özgüven", "Duyarlı Olma", "Sorumluluk" ve "Millî Kültür" olmak üzere toplam altı boyut ve 28 maddeden oluşmaktadır. Yapılan analiz sonuçlarına göre, öğrencilerin "Sportif Erdem", "Dayanışma", "Duyarlı Olma" "Sorumluluk" alt boyutlarında değer algısının yüksek ve çok yüksek düzeyde olduğu ve "Sportif Erdem", "Dayanışma", "Özgüven", "Duyarlı Olma", "Sorumluluk", "Milli Kültür" alt boyutlarında ortaokul düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin değer yargılarının daha yüksek olduğu görülmektedir. Demografik değişkenlere göre araştırma sonuçları analiz edildiğinde; değer yönelimi ölçeğinin "Özgüven" hariç tüm alt boyutlarında kadın öğrencilerin sportif değer algılarının erkek öğrencilerin değer algılarından daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın nitel boyutunda; beden eğitimi dersindeki değer yönelimini derinlemesine incelemek amacıyla literatürle de ilgili 6 yapılandırılmamış görüşme sorusu ve bu görüşme sorularına bağlı açık uçlu alt sorular hazırlanarak, nitel araştırma boyutunu derinleştirmek amaçlanmıştır. Görüşme formundan elde edilen sorular içerik analizi tekniği kullanılarak Nvivo-8 paket programı ile frekansa dayalı analiz edilmiştir. Görüşme formunda yer alan sorulara öğrencilerin vermiş oldukları cevaplar içerik analizi ile incelenmiş, sonuçlar kategorileştirilerek tablolaştırılmıştır. Araştırmada elde edilen nitel bulgulara göre; "Beden eğitimi ve spor etkinliklerinde kurallara uyulması ve başkalarının haklarına saygı gösterilmesi" konusunda; lisede öğrenim gören öğrencilerin "beden eğitimi ve spor etkinliklerinde kurallara uyulması"nın; spor yapmanın doğasında bulunduğunu ifade ettikleri, ortaokulda öğrenim gören öğrencilerin ise insanın karakteri gereği olduğunu vurguladıkları tespit edilmiştir. Beden eğitimi dersi kapsamında "Milli Bayramlardaki spor etkinlikleri, halk oyunları gibi gösterilere katılmaları"na ilişkin öğrenci görüşleri incelendiğinde; lisede öğrenim gören öğrencilerin, milli duygu ve değerler açısından bu bayramlara katılmanın önemli olduğunu ifade ettikleri ayrıca bu katılımın bireye sosyalleşme, özgüven ve cesaret sağladığı yönünde görüş belirttikleri tespit edilmiştir. Sonuç olarak; ortaokul ve lise düzeyindeki öğrencilerin beden eğitimi dersinde değer algılarının oldukça yüksek olduğu ve değer kazanımında beden eğitimi dersinin önemli bir role sahip olduğu söylenebilir.