Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: FATİH ŞAHİN
Danışman: NECATİ CEMALOĞLU
Özet:Bu araştırmanın amacı, yönetim ile eğitimin yönetimi alan kitaplarında ileri sürülen inanç ifadelerinin doğruluğu ve haklılığı kapsamında epistemolojik bir karşılaştırma yapmak ve eğitim yönetiminin bilimsel sınırlarına ilişkin çıkarımlarda bulunmaktır. Bu amaç doğrultusunda, nitel olarak gerçekleştirilen bu araştırmada, öncelikle her iki disiplinden toplam 17 kitap üzerinden geleneksel yönetim yaklaşımlarına ilişkin ileri sürülen inanç ifadeleri belirlendi. Doküman analizi tekniği ile kitaplar incelendi. Kitaplar, araştırmacı tarafından literatüre dayalı olarak oluşturulan kavramsal kategoriler çerçevesinde betimsel olarak analiz edildi. Sonraki süreçte her iki disiplinden ölçüt örnekleme ve kartopu örnekleme yoluyla belirlenen toplamda 15 öğretim üyesi ile görüşme yapıldı. Görüşmelerde uzman görüşleri doğrultusunda oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanıldı. Bu görüşmeler yazılı metin haline getirildikten ve katılımcı teyidi alındıktan sonra, görüşme kayıtları üzerinden doğruluk ve haklılandırma kuramları kapsamında içerik analizi yapıldı. Doğruluk ve haklılandırmaya ilişkin kodlamalardan hareketle temalar ve alt temalar oluşturuldu. Araştırmada güvenirliği ve iç geçerliği (inandırıcılığı) artırmak amacıyla kodlayıcı doğruluğu sağlanmaya çalışıldı. Araştırma bulgularına göre alan kitaplarında geleneksel yönetime ilişkin birtakım temellere dayandırılan, birbiriyle bağdaşan, ancak özellikle eğitim yönetimi alanı için gerçeklikle örtüşme, bağlama uygunluk, yarar ve güvenilir olma açısından birtakım kuşkuların olduğu inanç ifadelerinin öne sürüldüğü; alan kitaplarında ileri sürülen inançların genellikle ikincil veya üçüncül kaynaklardan yapılan aktarmalarla ortaya koyulduğu görüldü. Her iki disiplinden öğretim üyeleri, alan kitaplarına yönelik genellikle doğruluk ve haklılandırma yönüyle olumsuz değerlendirmeler yaptılar. Doküman analizi ve katılımcı görüşlerinden hareketle alan kitaplarında ileri sürülen inançların gerçeklikle örtüşen bir yönünün olduğu ve inancın pragmatik olmasının ona bilgi niteliği kazandırma açısından önemli olduğu saptandı. Haklılandırma kapsamında ise birtakım temel inançlarla haklılandırma yoluna gidilmesinin, birbiriyle bağdaşan inançlar öne sürmenin, inançlar ileri sürerken bağlamı dikkate almanın ve güvenirliği sağlamanın haklılandırma için önemli olduğu saptandı. Ancak hem doğruluk hem de haklılandırma kuramları kapsamında aksi yönde görüşler de bulunmaktadır. Araştırma sonucunda, eğitim yönetimi alan kitaplarında inanç ifadeleri ileri sürerken doğruluk ve haklılandırma yönüyle bu inançları ele almanın, inancı bilgiye dönüştürme açısından önemli olduğu ileri sürülebilir. Araştırma sonuçlarının özellikle eğitim yönetimi alanındaki bilim insanlarının bilgi üretim süreçlerine katkı sağlaması beklenmektedir. Araştırmada bunun için inancı bilgi temelinde ele almaya yönelik doğruluk ve haklılandırma kuramları kapsamında bir model önerilmektedir.