Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MERVE DAĞ
Danışman: Cengiz Savaş
Özet:
Görsel Sanatlar Dersinde Atık Nesnelerle İşlevselliği Olan Tasarım Çalışmaları
Uygulama Örneği” başlığı altında sürdürülen bu çalışmanın amacı; görsel sanatlar dersinde
atık nesnelerle işlevselliği olan tasarım çalışmaları gerçekleştirmenin, geri dönüşüm olgusu
ve çevre duyarlılığı üzerine etkisini araştırmaktır. Yapılan bu çalışma nicel bir
araştırmadır. Çalışma için gerekli bilgileri elde etmek adına anket araştırma yönteminden
yararlanılmıştır. Araştırmada deneysel desen yöntemlerinden tek grup öntest-sontest desen
yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim öğretim yılında,
Çorum iline bağlı Kargı ilçesinin Atatürk Ortaokulunda eğitim gören, 6. Sınıf düzeyinde
45 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada kullanılan anket formu araştırmacı tarafından, konu
hakkında uzman kişilerin görüşleri doğrultusunda oluşturulmuştur. Çalışmanın ilk
aşamasında, öğrencilerin konu hakkındaki bilgi düzeylerini ölçmek adına ön test
uygulaması gerçekleştirilmiştir. Sonrasında eğitim sürecine başlanmış ve bu doğrultuda
geri dönüşüm ve çevre duyarlılığı ile ilgili sözlü anlatımlar yapılarak ve video sunum
çalışmaları izletilerek öğrencilerin geri dönüşüm ve çevre duyarlılığı hakkında
bilgilenmeleri sağlanmıştır. Eğitim sürecinin devamında öğrencilere atık nesnelerden
oluşturulması istenen oyuncak tasarım konusu verilmiş ve atık malzemelerden işlevsel
ürünler elde etmeleri sağlanmıştır. Eğitim süreci ve tasarım çalışmaları sonrasında
öğrencilerin konu hakkındaki bilgi düzeylerinin farklılaşıp farklılaşmadığını gözlemlemek
adına sontest çalışması gerçekleştirilmiştir. Araştırma sürecinde elde edilen veri setlerinin
(öntest-sontest) karşılaştırılması için istatistiksel yöntemlerden faydalanılmıştır. Verilerin
analizi için SPSS15.0 (Statistical Packet Program ForSocial Sciences) programı
kullanılmıştır. Çalışmada bağımsız değişkenler karşılaştırılırken independen-samples t
testi, bağımlı değişkenler karşılaştırılırken paried-samples t testi kullanılmış ve ayrıca
vi
değişkenler arasındaki ilişkiyi ölçmek adına pearson korelasyon analizi kullanılmıştır.
Yapılan araştırma sonucunda elde edilen bulgular değerlendirildiğinde; geri dönüşüm ve
çevre eğitimi ve bu eğitim kapsamında gerçekleştirilen atık malzemelerden işlevsel ürün
tasarım faaliyetlerinin, öğrenciler üzerinde istenilen başarıyı sağladığı gözlemlenmiştir.
Çalışma ile öğrencilerin; atık nesnelerin geri dönüşümüne yönelik temel bilgileri
kazandıkları, geri dönüşümün faydaları hakkında bilgi sahibi oldukları ve atık nesnelerin
işlevsel ürünlere dönüştürülebileceğini anladıkları tespit edilmiştir. Geri dönüşüm eğitimi
sonrasında öğrencilerin geri dönüşüm ve çevre duyarlılığı ifadelerine verdikleri puanlar
cinsiyet değişkenine göre ele alındığında, kız öğrenciler erkek öğrencilere göre israf
olgusunu daha iyi anladıkları gözlenirken, erkek öğrencilerin ise atık nesnelerin geri
dönüştürmenin gerekliliğini ve geri dönüşümün verimliliği için yapılması gerekenleri, kız
öğrencilere göre daha iyi anladıkları gözlemlenmiştir. Öğrencilere yöneltilen bilgi testi
sonuçları ile ebeveyn eğitim durumu arasındaki ilişkinin varlığı incelendiğinde, baba
eğitim düzeyi arttıkça öğrencilerin öğrendiklerini hatırlama ve soruları doğru cevaplama
düzeylerinde artış olduğu gözlemlenmiştir. Bu sonuçlar bağlamında, görsel sanatlar
dersinde atık malzeme kullanımı, öğrencilerin geri dönüşüm ve çevre algıları üzerinde
olumlu etkiler oluşturacağı, eğitim içerisinde görsel yönünü pekiştirerek atık malzemelerle
tasarım çalışmaları yapmanın, öğrencilerin çevreye yönelik tutum ve davranışlarına olumlu
yönde katkılar sağlayabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler : Görsel sanatlar, atık, geri dönüşüm, çevre