Ortaokul Öğrencilerinin COVID-19 Pandemi Sürecinde Temizlik Ve Hijyen Konusundaki Alışkanlık Ve Farkındalıklarının İncelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Beyza AKTUNÇ

Danışman: Demet Çetı̇n

Özet:

Bu araştırmanın amacı çalışılan evren dahilinde bulunan, ortaokulda eğitim gören 5.,6.,7.ve 8. sınıf öğrencilerinin pandemi sürecinde temizlik ve hijyen konusunda farkındalık ve alışkanlıklarını belirlemektir. Aynı zamanda fen bilimleri dersinin temizlik ve hijyen alışkanlıklarına etkisi ile ilgili öğrenci görüşleri de incelenmiştir. Araştırmada tarama modeli kullanılarak veriler toplanmıştır. Tarama yönteminde kullanılan anket soruları Yılmazel Çelik (2018)’in oluşturduğu Kişisel Temizlik ve Hijyen Alışkanlıkları Ölçeğinden yararlanılarak hazırlanmış ve araştırmacı tarafından hazırlanan açık uçlu sorular da kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim öğretim yılında Ankara ilinin Altındağ ilçesinde bulunan MEB’e bağlı 4 devlet ortaokulunda bulunan 5.,6.,7.ve 8. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Tarama yöntemi ile 2700 öğrenciye ulaşılmıştır. Ancak gerekli çalışma ve incelemeler yapıldığında 2500 tane anketin tam cevaplandığı gözlenmiştir. Bu verilerden de 2419 öğrencinin cevabı istatistiksel olarak incelemeye alınmıştır. Ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğunun belirlenmesinden sonra ANOVA testleri, bağımsız örneklem t testi, Pearson Korelasyon analizi ve Sınıflandırma ve Regresyon Ağaçları yöntemlerinden yararlanılarak değerlendirmeler yapılmıştır. Açık uçlu soruların analizinde betimsel analiz yöntemlerinden tematik analiz yapılmıştır. Araştırma sonuçları incelendiğinde kız öğrencilerin Kişisel Temizlik ve Hijyen Alışkanlıkları Ölçeği ortalama puanı erkek öğrenci puanlarına göre anlamlı farklılık göstermiştir. Baba eğitim durumunun Kişisel Temizlik ve Hijyen Alışkanlıkları Ölçeği puanını etkilediği gözlemlenmiştir. Babaları lise mezunu olan öğrenciler ile babaları ilkokul mezunu olan öğrenciler arasında Kişisel Temizlik ve Hijyen Alışkanlıkları Ölçeği puanı anlamlı olarak farklılaşmıştır. Öğrencilerin sınıf seviyelerine göre temizlik ve hijyen uygulamaları bakımından istatistiki olarak farklılaştığı gözlenmektedir. 5. ve 6. sınıf öğrencileri arasında Kişisel Temizlik ve Hijyen Alışkanlıkları Ölçeği puanı bakımından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Evde tüm aile fertlerinin ortak havlu kullanmadığını belirten katılımcıların Kişisel Temizlik ve Hijyen Alışkanlıkları Ölçeği ortalama puanı, kullananların ortalama puanından istatistiksel olarak anlamlı biçimde daha yüksektir. Çalışma sonuçları öğrencilerin pandemi öncesinde el hijyenine çok dikkat etmediğini ancak pandemi ile daha çok el hijyeni uygulaması yaptıklarını göstermiştir. Öğrencilerin el hijyenine, maske kullanım hijyenine dikkat ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Ortak alanlarda kullanılan eşyaları temizlik ve hijyen kurallarına uyarak kullandığı görülmüştür. Öğrencilerin pandemi sürecinde fen bilimleri dersinin etkisine ait görüşlerinin ise olumlu yönde olduğu gözlemlenmiştir. Çalışma öğrencilerin fen bilimleri dersinde öğrendiklerini günlük hayatta uyguladığını, derste temizlik ve hijyen ürünleri hakkında bilgi edindiklerini, temizlik ve hijyen kurallarına daha çok dikkat etmelerini sağladığını, mikroplarla ilgili bilgi sahibi olduklarını ve korunma yöntemini öğrendiklerini açığa çıkarmıştır.

Anahtar kelimeler: Pandemi, temizlik ve hijyen, ortaokul öğrencileri, fen bilimleri dersi