Diyabetli hastalarda bazı gen polimorfizmlerinin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: BÜŞRA GÖRGÜN

Danışman: LEYLA AÇIK

Özet:

Tip 2 diyabet (T2D), geçmişte insüline bağımlı olmayan diyabet veya erişkin diyabet olarak da isimlendirilen, genetik olarak yatkın kişilerde yaşam tarzı ile tetiklenen, giderek artan insülin direnci ve zamanla azalan insülin salınımının olduğu diyabet tipidir. Glukokortikoidler (GC) glukoz ve insülin metabolizmasında önemli etkileri olan hormonlardır ve etkilerini glukokortikoid reseptörlerine (GR) bağlanarak göstermektedirler. Bu önemli etkilerinden dolayı glukokortikoid aktivitesinde meydana gelen düzensizlikler tehlikeli olup T2D ile ilişkilidir. Bireyler arasında gukokortikoidlere duyarlılık GR gen polimorfizmleri ile değişmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türk toplumunda T2D hastalarında glukokortikoid reseptör gen varyantlarının görülme sıklığı ve hastalıkla ilişkisini araştırmaktır. Çalışmada T2D tanılı 96 hasta ve 51 sağlıklı olmak üzere toplam 147 bireyin kan örnekleri kullanılmıştır. Kandan DNA izolasyonu gerçekleştirilmiş ardından polimeraz zincir reaksiyonu-restriksiyon parça uzunluk polimorfizmi ile GR geninde BclI ve N363S polimorfizmleri için genotiplendirme yapılmıştır. NR3C1 geni BclI polimofizmleri genotip frekansları ile T2DM hastalık oluşumu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmiştir (p<0,05). CC (%34,1) ve CG (%56,5) genotipleri hasta grubunda, GG (%70.9) genotipi kontrol grubunda anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. NR3C1 geni BclI polimofizmleri allel frekansları ile T2DM hastalığı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmiştir (p<0,05). NR3C1 geni BclI C allelinin risk faktörü olduğu belirlenmiş tip 2 diyabeti 4,762 kat arttırdığı tespit edilmiştir. NR3C1 geni N363S polimofizmleri genotip frekansları ile T2DM gelişimi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmemiştir (p>0,05). NR3C1 geni N363S polimofizmleri allel frekansları ile T2DM gelişimi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmemiştir (p>0,05). NR3C1 geni N363S A allelinin risk faktörü olduğu tespit edilmiş olup tip 2 diyabeti 1,218 kat arttırdığı tespit edilmiştir.