Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmasötik Toksikoloji Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NERGİS SELMA ASLAN
Danışman: Bensu Karahalil
Özet:
Parkinson Hastalığı (PH) beyinde dopaminerjik nöronların kaybıyla ilişkili kronik ve progresif
nörodejeneratif bir hastalıktır. Dopaminerjik nöronların kaybının altında yatan
mekanizmalar henüz bilinmese de, oksidatif stresin dopaminerjik nörotoksisite
oluşumunda hayati bir rol oynadığı düşünülmektedir. Vücut metabolizmamızın ürettiği
reaktif oksijen türleri (ROT) oksidatif strese ve buna bağlı olarak hücre hasarına neden
olabilir. Bu nedenle, ROT’ların vücudumuz üzerindeki olumsuz etkilerini önlemek için
hücrelerin antioksidan savunma sistemleri vardır. ROT ve antioksidan sistem arasındaki
denge ROT lehine değişirse, bu durum birikmiş DNA hasarına neden olabilir. Sağlıklı olan
her organizmada genomik stabilitenin devamlılığı için meydana gelen DNA hasarının
onarılmasını sağlayan çeşitli DNA onarım mekanizmaları bulunmaktadır. BER bunlardan
biridir. OGG1, XRCC1, MTH1 enzimleri BER mekanizmasındaki majör enzimlerdendir. Bu
çalışmanın amacı OGG1, XRCC1 ve MTH1 DNA onarım enzimlerindeki Ser326Cys, Arg399Gln
ve Val83Met gen polimorfizmlerinin PH ile ilişkisini araştırmaktır. Çalışmaya PH teşhisi
konmuş 102 hasta ile benzer özelliklerde fakat sağlıklı 97 birey dahil edildi. Polimeraz Zincir
Reaksiyonu-Restriksiyon Fragman Uzunluk Polimorfizmi (PCR-RFLP) metodu ile yapılan
genotipleme çalışmasının ardından OGG1 Ser326Cys genotipi ve MTH1 Val83Met genotipi
ile PH arasında anlamlı bir ilişki olmadığı belirlendi. Bunun yanısıra PH’lı bireylerde OGG1
Ser326 yabanıl tipinin belirgin oranda, MTH1 Val83 yabanıl tipinin az miktarda arttığı
gözlendi. Diğer taraftan, XRCC1 Arg399Gln polimorfizmi taşıyan bireylerde Arg/Arg
genotipini taşıyanlara göre Arg/Gln heterozigot ve Gln/Gln varyant genotipi taşıyanlarda PH
görülme riskinin belirgin ölçüde arttığı tespit edildi (p: 0,046 OR: 1,910; %95 GA 1,013-3,603
ve p:0,006 OR:3,742; %95 GA 1,470-9,525 sırasıyla). DNA hasarı onarımında etkili rol alan
OGG1, XRCC1 ve MTH1 genlerinin polimorfizmlerinin araştırılması PH sürecinde genetik
polimorfizmin etkisinin daha iyi açıklanmasına yardımcı olabilecektir.
Anahtar Kelimeler : Parkinson hastalığı, genetik polimorfizm, hOGG1 Ser326Cys,
XRCC1 Arg399Gln, MTH1 Val83Met, BER, DNA onarım genleri