Simetrik ve asimetrik bilgi ortamlarında suçluların yakalanmasına yönelik, olasılıklı şebeke engelleme model önerileri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Endüstri Mühendisliği, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KAMİL AKEL

Danışman: Cevriye Gencer

Özet:

Suçlular ile güvenlik güçleri arasındaki mücadele, tarihin ilk çağlarından beri süregelmektedir. Söz konusu mücadele karşılıklı hamleler yaparak bir diğerini yenmeye çalışan iki oyuncu arasındaki çekişmeye benzetilebilir. Bu çalışmada, suçun işlendiği noktadan kaçarak kendileri için güvenli olduğunu düşündükleri başka bir noktaya veya noktalara karayolu ağını kullanarak ulaşmaya çalışan suçlular ile ellerindeki kaynaklarla onları yakalamaya çalışan güvenlik güçlerinin hareket tarzları sıfır toplamlı oyun şeklinde modellenmiştir. Çalışmada, her bağlantı (yol) için suçluların o bağlantıyı güvenlik güçlerine yakalanmadan geçme olasılıkları üzerinden hesaplama yapılarak, suçluların hedef noktasına veya noktalarına ulaşmalarına yönelik engelleme kaynaklarının tahsis edilmesi ve bir engelleme planı oluşturulması hedeflenmiştir. Çalışmada iki tarafın da eşdeğer bilgiye sahip olduğu ve olmadığı durumu içeren; iki katmanlı doğrusal olmayan 0-1 tamsayılı iki ayrı model önerilmiştir. Söz konusu modeller "suçluların nihai hedeflerinin tam olarak bilinip bilinmemesi", "engelleme etkinliklerinin suçluların hareketlerine bağlı olup olmaması" durumlarına göre oluşturulan dört farklı senaryo ve Harita Genel Müdürlüğü'nden temin edilen gerçek karayolu topolojik verileri ile çalıştırılmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir.