Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yabancı Diller Eğitimi , Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DİLEK SELÇUK
Danışman: Şerif Oruç
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Hızlı değişen ve gelişen dünyada kültürel, insani ve evrensel değerlerin unutulduğu göz
önüne alındığında, değer ve değerler eğitimi konularının üzerinde durulmasının ne derece
önemli olduğu daha iyi anlaşılmaktadır. Bu noktada kültürün önemli yapı taşlarından olan
değerlerin bireyler tarafından kazanılması, geliştirilmesi, gerçekleştirilmesi için eğitime
önemli görevler düşmektedir. Okullarımızdaki eğitimin önemli görevlerinden birisi de bu
değerleri gelecek nesillere doğru bir şekilde aktarmaktır. Eğitimin sistemli olması kalıcılığı
arttırdığından, değerlerin bu sistem dâhilinde eğitim programlarına katılması, değerler
eğitimi üzerinde olumlu katkı sağlamaktadır. Bu çalışmanın amacı, Milli Eğitim Bakanlığı
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından 2010 yılında yayımlanan 18. Milli Eğitim
şurası Kararları doğrultusunda 2018-2019 eğitim öğretim yılında M.E. B. (Milli Eğitim
Bakanlığı) tarafından ortaöğretim kurumlarında okutulmasına izin verilmiş Almanca ders
kitaplarında evrensel ve kültürel değerlerin yer alıp almama durumunu ve yer alan
değerlerin hangileri olduğunu belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda bu çalışmada
ortaöğretim kademesinde evrensel ve kültürel değerlere yüklenen anlam ve evrensel
değerlerin M.E. B. (Milli Eğitim Bakanlığı) Talim Terbiye Kurulu Başkanlığınca 2010 yılınca yayımlanan değerlerle örtüşüp örtüşmediği incelenmektedir. Çalışmada nitel
araştırma yöntemlerinden doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın
verilerinin kaynağını 2018-2019 eğitim-öğretim yılları için Milli Eğitim Bakanlığı
tarafından ortaöğretim (9.-12.sınıflar) kurumları için hazırlanan bütün sınıf düzeylerinde
okutulması planlanan Almanca ders kitapları(Deutsch A1.1, Deutsch macht Spaß A1.2,
A2.1,A2.2 ve Mein Schlüssel zu Deutsch B1.1) oluşturmaktadır. Kitaplardaki hem görsel
hem de yazılı içerikler temalar bazında içerdikleri kültürel ve evrensel değerlere göre
analiz edilmiş ve kitaplarda tespit edilen değerler “Alman kültürel değerleri”, “Türk
kültürel değerleri” ve “Evrensel değerler” başlıkları altında her kitap için ayrı başlıklar
halinde tespit edilerek betimlenmiştir. Çalışma sonucunda; hem Alman hem de Türk
kültürüne ait kültürel değerlerden “yeme-içme alışkanlıkları, bayram, kutlama gibi özel
günlerde yapılan uygulamalar, şehirler ve şehirlere ait kültür parçaları, toplumların tipik
özellikleri, tarihi ve kültürel mekanları, tarihe damgasını vurmuş olan ünlü kişiler vb.” gibi
değerlere ulaşılırken; evrensel değerlerden 2018 yılı Ortaöğretim Almanca dersi Öğretim
Programında yer alan değerlerin tamamının, yani “dürüstlük, adalet, sevgi, sorumluluk,
empati, arkadaşlık, anavatan sevgisi, özdenetim, sabır” değerlerinin kitaplar aracılığı ile
öğrencilere aktarıldığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: İkinci Yabancı Dil, Almanca, Kültürel Değerler, Değerler Eğitimi,
Evrensel Değerler.