Ortaöğretim Kurumlarında Okutulmakta Olan Almanca Ders Kitaplarında Kültürel ve Evrensel Değerler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yabancı Diller Eğitimi , Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DİLEK SELÇUK

Danışman: Şerif Oruç

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Hızlı değişen ve gelişen dünyada kültürel, insani ve evrensel değerlerin unutulduğu göz

önüne alındığında, değer ve değerler eğitimi konularının üzerinde durulmasının ne derece

önemli olduğu daha iyi anlaşılmaktadır. Bu noktada kültürün önemli yapı taşlarından olan

değerlerin bireyler tarafından kazanılması, geliştirilmesi, gerçekleştirilmesi için eğitime

önemli görevler düşmektedir. Okullarımızdaki eğitimin önemli görevlerinden birisi de bu

değerleri gelecek nesillere doğru bir şekilde aktarmaktır. Eğitimin sistemli olması kalıcılığı

arttırdığından, değerlerin bu sistem dâhilinde eğitim programlarına katılması, değerler

eğitimi üzerinde olumlu katkı sağlamaktadır. Bu çalışmanın amacı, Milli Eğitim Bakanlığı

Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından 2010 yılında yayımlanan 18. Milli Eğitim

şurası Kararları doğrultusunda 2018-2019 eğitim öğretim yılında M.E. B. (Milli Eğitim

Bakanlığı) tarafından ortaöğretim kurumlarında okutulmasına izin verilmiş Almanca ders

kitaplarında evrensel ve kültürel değerlerin yer alıp almama durumunu ve yer alan

değerlerin hangileri olduğunu belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda bu çalışmada

ortaöğretim kademesinde evrensel ve kültürel değerlere yüklenen anlam ve evrensel

değerlerin M.E. B. (Milli Eğitim Bakanlığı) Talim Terbiye Kurulu Başkanlığınca 2010 yılınca yayımlanan değerlerle örtüşüp örtüşmediği incelenmektedir. Çalışmada nitel

araştırma yöntemlerinden doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın

verilerinin kaynağını 2018-2019 eğitim-öğretim yılları için Milli Eğitim Bakanlığı

tarafından ortaöğretim (9.-12.sınıflar) kurumları için hazırlanan bütün sınıf düzeylerinde

okutulması planlanan Almanca ders kitapları(Deutsch A1.1, Deutsch macht Spaß A1.2,

A2.1,A2.2 ve Mein Schlüssel zu Deutsch B1.1) oluşturmaktadır. Kitaplardaki hem görsel

hem de yazılı içerikler temalar bazında içerdikleri kültürel ve evrensel değerlere göre

analiz edilmiş ve kitaplarda tespit edilen değerler “Alman kültürel değerleri”, “Türk

kültürel değerleri” ve “Evrensel değerler” başlıkları altında her kitap için ayrı başlıklar

halinde tespit edilerek betimlenmiştir. Çalışma sonucunda; hem Alman hem de Türk

kültürüne ait kültürel değerlerden “yeme-içme alışkanlıkları, bayram, kutlama gibi özel

günlerde yapılan uygulamalar, şehirler ve şehirlere ait kültür parçaları, toplumların tipik

özellikleri, tarihi ve kültürel mekanları, tarihe damgasını vurmuş olan ünlü kişiler vb.” gibi

değerlere ulaşılırken; evrensel değerlerden 2018 yılı Ortaöğretim Almanca dersi Öğretim

Programında yer alan değerlerin tamamının, yani “dürüstlük, adalet, sevgi, sorumluluk,

empati, arkadaşlık, anavatan sevgisi, özdenetim, sabır” değerlerinin kitaplar aracılığı ile

öğrencilere aktarıldığı tespit edilmiştir.


Anahtar Kelimeler: İkinci Yabancı Dil, Almanca, Kültürel Değerler, Değerler Eğitimi,

Evrensel Değerler.