EĞİTSEL İÇERİKLİ WEB SİTELERİNİN OKUNABİLİRLİK AÇISINDAN İNCELENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatma ERASLAN

Danışman: SERÇİN KARATAŞ

Özet:

İnsanlar arasındaki etkileşimin ve iletişimin yoğunlukla sağlandığı web ortamındaki kullanıcı sayısı gün geçtikçe artmakta, buna paralel olarak farklı alanlarda hizmet veren web sitelerine her gün bir yenisi eklenmektedir. Bu web siteleri arasında bireylerin bilgi edinme ihtiyacını karşılamak amacıyla yayına giren eğitsel içerikli web siteleri de yer almaktadır. Bu tür sitelere geliş amacı bilgi edinmek olan kullanıcıyı, gereksiz ayrıntı, canlandırma gibi öğelerle oyalamadan, bilgiyi en sade, yalın ve etkili şekilde sunmak kullanıcı memnuniyetini arttıracaktır. Eğitsel içerikli web sitelerinde metinler aracılığıyla aktarılan bilgilerin iyi tasarlanmış ve okunabilir düzeyde olması bu araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Web okunabilirliği denildiğinde araştırmacıların bir kısmı bunu metnin yapısal analizi olarak algılamakta, bazıları ise fiziksel özelliklerine göre değerlendirmektedir. Bu araştırmada her iki farklı bakış açısı ve değerlendirme ölçütleri göz önünde tutularak ölçümler yapılmıştır. Metnin okunabilirlik düzeyi, Flesch'in okunabilirlik formülünden Türkçeye uyarlanan Ateşman'ın (1997) Türkçe okunabilirlik formülü ile belirlenmiştir. Araştırma kapsamında metin tasarım unsurlarını belirlemeyi amaçlayan ölçek ile de metnin okumaya etki eden fiziksel özellikleri değerlendirilmiştir. Web sitelerindeki metin tasarım özelliklerinin incelenmesi için hazırlanan ölçek; 5'i Öğretim Teknolojisi ve 3'ü Türkçe eğitimi alanında olmak üzere, toplam 8 uzman değerlendirmesinden geçmiştir. Uzman değerlendirmeleri ve alan yazın incelemesinden elde edilen verilerden yararlanılarak, iii ölçek maddeleri; genel metin tasarımı, başlıklar, listeler, bağlantılar ve içerik metinleri olmak üzere beş ana başlık altında ele alınmıştır. Güncel arama motorlarından biriyle yapılan arama sonucu, ulaşılan eğitsel içerikli web sitelerinden on tanesi araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Sitelerdeki metinlerin fiziksel özellikleri, araştırma dâhilinde hazırlanan 55 maddelik Web sitesi metin tasarım unsurları değerlendirme ölçeği ile yapılmış, bununla birlikte sitedeki metinlerin okunabilirlik düzeyleri Ateşman'ın (1997) Türkçe okunabilirlik formülü ile belirlenmiştir. Değerlendirilen sitelere ait veriler SPSS programında analiz edilerek, elde edilen veriler, bulgular kısmında yorumlanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın sonucunda; değerlendirmeye tabi tutulan sitelerin metin okunabilirlik düzeyleri ile metin tasarım düzeylerinin tutarlı olduğu belirlenmiştir. Elde edilen verilere göre Türkiye'de yayınlanan web sitelerinden %20'si okunabilirlik açısından kolay, %50'si orta güçlükte, %30'u ise zor olarak nitelendirilmiştir.

çizgi film izle oyun oyun oyna en güzel oyunlar test çöz bay becerikli oyunları defans oyunlari zombi oyunlari ucak oyunlari sünger bob oyunları