Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hakan GÜNEŞ
Danışman: Hakan Dilipak
Özet:
Sikloid dişli kutuları, istenilen hız ve moment değerlerini elde etmek için geliştirilmiş, hassas hareket iletimi ve yüksek çevrim oranlarına sahip mekanizmalardır. Dişli kutusunun temel bileşenleri giriş mili, sikloid dişliler, gövde, gövde pimleri ve çıkış milidir. Çalışma prensibinden dolayı bu parçalar birbirleri ile sürekli temas halindedir ve bu parçalar arasındaki sürtünme sebebiyle güç kayıpları meydana gelmektedir. Bu çalışmada sikloid dişli kutularındaki sızdırmazlık elemanları, rulman, yağlama vb. faktörlerden kaynaklanan nispeten küçük sürtünmeler ihmal edilmiştir. Bunun yanı sıra temas bölgelerindeki büyük sürtünmelerin oluşturduğu ve dişli kutusunun veriminde önemli rol oynayan kayıpların verim üzerimdeki etkileri araştırılmıştır. Çalışma kapsamında, belirlenen tasarım parametrelerine göre bir sikloid dişli kutusunun boyutlandırma hesapları yapılmıştır. Daha sonra bu hesaplamalara göre CAD yazılımında bir dişli kutusu tasarlanmıştır. Tasarlanan dişli kutusunda sürtünmenin etkisi, dişli kutusunun verimindeki değişimler üzerinden incelenmiş ve belirlenen farklı sürtünme katsayıları için analitik hesaplamalar yapılmıştır. Yine belirlenen sürtünme katsayıları kullanılarak dişli kutusunun Altair Inspire ve Solidedge tasarım programlarının hareket analizi modülleri ile dişli kutusunun hareket analizleri yapılmıştır. Hesaplamalar ve analiz sonuçlarında temas bölgelerinde meydana gelen kayıplar, oluşan tepki kuvvetleri çıktı olarak alınmıştır. Elde edilen sonuçlar karşılaştırılmış ve sonuçların paralellik gösterdiği gözlemlenmiştir. Sonuçlar aynı zamanda sürtünmenin kuvvet dağılımını etkilediğini ve sürtünme katsayısındaki artışın verimde önemli bir düşüşe sebep olduğunu göstermiştir.
Anahtar Kelimeler : Sikloid dişli, yüzey pürüzlülüğü, sikloid dişli kutusu, verim hesabı,
tork ölçümü