Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Maghsoud GHANAT BARI
Danışman: Ayşe Tekel Cubeıro
Özet:
Yürünebilirlik araştırmalarında, yürüme davranışları ve yapılı çevre arasındaki ilişki sorgulanmaktadır. Bu sorgulamalarda geliştirilen ölçümler; nicel, nitel ve özgün olmak üzere üç kategoride sınıflandırılmaktadır. Yürünebilirliği nicel olarak değerlendirmede, yürünebilirlik indeksleri ve D başlıklı yoğunluk (Density), tasarım (Design), çeşitlilik (Diversity), varış noktasına erişilebilirlik (Destination accessibility) ve transite olan mesafe (Distance to transit) değişkenleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak tasarım değişkeni altında ağırlıkla yol kesişim sayıları değerlendirilmekte, bu durum ciddi şekilde eleştirilmektedir. Kent plancıları ve tasarımcılar tasarım değişkeni içerisinde sokak görünümünün (streetscape) sorgulanması gerektiğini savunmaktadırlar. Sokak görünümüne ait fraktal boyut değeri tasarım değişkeni altında sokak görünümünün ele alınmasına önemli bir fırsat sunmaktadır. Sokak görünümüne ait fraktal boyut değerinin sokağın karmaşıklık düzeyi ve düzenini sayısal olarak ifade etmede önemli bir araç olduğu birçok çalışmada saptanmış bulunmaktadır. Sokak görünümüne ait fraktal boyut değeri, tasarım öğelerinin yürünebilirlik indekslerinde kullanılmasına, ulaşım amaçlı yolculuklarda tasarımın önemli olup olmadığının yeniden analizine imkân tanımaktadır. Bu çalışmada ulaşım amaçlı yürüyüşlerde sokak tasarımının yürünebilirliğe etkisini belirlemek amaç olarak belirlenmiş bulunmaktadır. Çalışmada ulaşım amaçlı yolculuklarda Ankara Keçiören Dutluk Metro Durağı örneğinde, 3D ve 3D+R yürünebilirlik indekslerinin geçerliliği sorgulanmakta, sokak görünüm fraktal boyut değerinin yürünebilirlik indekslerindeki rolü irdelenmektedir. Çalışmanın sonuçları sokak görümüne ait fraktal boyut değerinin, yürüme davranışları üzerinde etkili olan faktörleri daha başarılı bir şekilde tanımladığını göstermektedir. Sokak görünümüne ait fraktal boyut değerinin, bireylerin kullandıkları rotalara verdikleri yürünebilirlik değeri açıklamada başarılı olduğu saptanmış bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler : Yürünebilirlik, fraktal boyut, sokak görünümü, CBS, planlama ve
tasarım