Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mesut ABANUZOĞLU
Danışman: Belma Aslım
Özet:
Cilt yaraları hastaların yaşam kalitesinin düşmesine, yüksek tıbbi maliyetlere, hatta ampütasyon ve ölümlere yol açan bir sağlık sorunudur. Bu durumun engellenmesi için yara iyileşmesinde çoklu etki mekanizmasına sahip, biyouyumlu, biyoaktif ve biyobozunur biyopolimerlerin keşfedilmesine ihtiyaç vardır. Bu çalışmada mikrobiyal kaynaklı ß-glukan, Lactoplantibacillus plantarum GD2 ekzopolisakkariti ve bunların kombinasyonlarının yara iyileşmesindeki etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. In vitro çalışmalar için fare fibroblast ve makrofaj hücre hatları kullanılmıştır. Biyopolimerlerin biyouyumluluğu, hücre canlılığı esas alınarak MTT analizi ile belirlenmiştir. In vitro yara modeli aracılığıyla uygulama gruplarının hücre migrasyonu üzerindeki etkisi gözlemlenmiştir. Uygulama gruplarının gen ifadesine etkisi qRT PCR aracılığıyla tespit edilmiştir. Bu çalışmalarda alınan olumlu sonuçların protein ifadesine yansıması western blot analiziyle test edilmiştir. MTT analizinden elde edilen sonuçlar, EPS ve ß-glukan biyopolimerlerinin sitotoksik olmadığını ve biyouyumlu olduğunu göstermiştir. İn vitro yara modelinde test edilen tüm uygulama grupların hücre migrasyonunu indüklemesiyle birlikte en etkili sonuçlar kombinasyon uygulamasında alınmıştır. Fibroblastlarda uygulama gruplarının çeşitli zamanlarda etkili gen ifadeleri olsa da en etkili sonuçlar kombinasyon uygulamasında görülmektedir. Uyarılmış makrofaj hücrelerinde, pro-inflamatuar sitokinler sadece ß-glukan uygulamasında baskılanmıştır. Bununla birlikte EPS’nin dahil olduğu gruplarda inflamatuar fenotipte artış görülmektedir. Makrofajlarda çalışılan anti-inflamatuar sitokinlerde tüm uygulama grupları, gen ifade düzeylerini arttırmıştır. Western blotlama çalışmalarında anti inflamatuar etki açısından özellikle kombinasyonu grubu IL-4 ve IL10 proteinlerinin ifade düzeylerini arttırdığı gözlemlenmiştir. Çalışma sonuçları, iki farklı biyopolimer ve kombinasyonunun cilt yaralarında fibroblastları aktive ederek ekstraselüler matriks (ECM) bileşenlerinin sentezinin uyarılması ile indüklenen migrasyonunun yara kapanmasında etkili olabileceği gösterilmiştir. Aynı zamanda, bu biyopolimerler ve kombinasyonlarının yara iyileşmesinde anti-inflamatuar ve pro-inflamatuar sitokin aracılı inflamasyonun dengelenmesi ile de rejeneratif süreçlere yardımcı olabilir.
Anahtar Kelimeler : Yara iyileşmesi, ß-glukan, ekzopolisakkarit (EPS), biyopolimer