İntravenöz kemoterapi uygulamasında anti- emetik olarak intravenöz 5 HT3 reseptör antagonisti kullanımı ile oral NK-1 reseptör antagonisti ile birlikte intravenöz 5 HT3 reseptör antagonisti kullanılımının akut elektrokardiyografik değişiklikler açısından değerlendirilmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Utku Burak Bozbulut

Danışman: AHMET ÖZET

Özet:

Onkolojik tanılı hastalarda uygulanan i.v. kemoterapi sırasında görülen yan etkilerin başında bulantı ve kusma gelmektedir. Sistemik kemoterapi alan hastaların yaklaşık %70-80'inde bulantı ve/veya kusma gelişebilir ve hastanın beslenme, performans ve yaşam kalitesini etkileyebilir. Bulantı ve kusmanın engellenmesi veya en aza indirgenmesi açısından kullanılan anti emetik tedavi seçeneklerinden en yaygın olanları 5-HT3 reseptör antagonistleri ve NK-1 reseptör antagonistidir. İlaçların kalp ileti sistemi üzerine olan yan etkileri değerlendirilmesi açısından pratik olması ve invazif olmaması açısından EKG değerli bir tanı yöntemdir. EKG sayesinde QT dalgasındaki uzama ve QTc aralığı ölçümü ayrıca da Pdis ve QTdis değeri hesaplanması; aritmojenik etkileri olan ilaçların kardiyak repolarizasyon üzerine olan etkilerini doğru gösteren belirteçler saptanabilmektedir. Bu çalışmamızda kısa ve uzun etkili 5- HT3 reseptör antagonistlerinin akut dönemdeki elektrokardiyografik değişikliklerinin değerlendirilmesi ve bu ajanlarla beraber oral NK-1 reseptör antagonisti kullanımında oluşabilecek akut elektrokardiyografik değişikliklerin saptanması amaçlanmaktadır. Çalışmamızda granisetron alan hasta grubunda kalp hızında istatiksel olarak anlamlı bir düşüş izlendi. (p = 0.002) NK- 1 reseptör antagonistiyle beraber granisetron alan hastalarda kalp hızında, SBP ve DSP değerlerinde istatiksel anlamlı olarak bir düşüş izlendi (kalp hızı ve SBP için p < 0.001 ve DSP için p = 0.001). Ayrıca bu hastalarda QTcmax değerlerinde istatiksel anlamlı bir artış gözlemledi (p < 0.001). Palonosetron alan hastalarda kalp hızında istatiksel anlamlı bir düşüş izlendi (p < 0.001). Aprepitant ile beraber palonosetron alan hasta grubunda ise kalp hızında, SBP ve DSP değerlerinde istatiksel olarak anlamlı bir düşüş izlendi (Kalp hızı ve SBP için p < 0.001 ve DSP için p = 0.002). Gruplar kendi aralarında karşılaştırıldığında sadece granisetron alan hastalarda sadece palonosetron alan hastalara göre istatiksel anlamlı olarak SBP'de daha fazla düşüş olduğu görüldü (p=0.03); ayrıca da NK-1 reseptör antagonisti ile beraber palonosetron alan hastalarda SBP'de ve DSP'de sadece palonosetron alan hastalara göre istatiksel olarak anlamlı bir düşüş saptandı (p=0.001). Sonuç olarak; granisetron, aprepitant ile beraber granisetron, palonosetron ve aprepitant ile beraber palonosetron tedavilerinin aritmojenik bir etkileri gösterilememiştir.