Anadolu liselerinde akademik başarının artırılmasına yönelik yönetici ve öğretmen görüşleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: GÜLŞAH İŞLER

Danışman: FERUDUN SEZGİN

Özet:

Bu araştırmanın amacı, anadolu liselerinde akademik başarının artırılmasına ve öğrenme süreçlerinin iyileştirilmesine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşlerini belirlemektir. Çalışmada bu amaç doğrultusunda nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve olgubilim (fenomenoloji) deseni benimsenmiştir. Katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından yönetici ve öğretmenler için ayrı ayrı geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formları ile toplanmıştır. Açık uçlu soruların bulunduğu görüşme formları yüz yüze görüşme şeklinde uygulanmıştır. Araştırmaya 9 yönetici ve 36 öğretmen katılmıştır. Görüşmeler ses kaydı şeklinde yapılmış, görüşme verileri deşifre edilerek metin dosyası haline getirilmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda yöneticilerin çoğu, öğrenci başarısını derste başarılı olma ve iyi bir karakter sahibi olma olarak tanımlamaktadır. Yöneticilerin yarısı öğrencilerinin başarı düzeyinden memnunken, diğer yarısı memnun değildir. Yöneticilerin tamamına yakını, kızların erkeklerden daha başarılı olduğu görüşündedir. Bunun en önemli sebebi ise kızlar üzerindeki toplum baskısı olarak görülmektedir. Yöneticiler, öğrencilerin motivasyonunu sağlama, model olma, okulun işleyişi ve düzenini sağlama, disiplini sağlama ve öğretmenleri yönlendirme konularında öğrencilerin başarısına etki ettiklerini düşünmektedir. Yöneticilere göre öğrencilerin akademik başarısını olumlu etkileyen en önemli faktör aile nitelikleridir. Diğer faktörler ise, okul ve eğitim koşullarının yeterli olması, öğrencinin başarıya güdülenmesi, genel çevre özellikleri, sosyo ekonomik özellikler, öğretmen yeterlilikleri, okul yönetiminin yeterli olması, kalıtım, içinde yer aldığı akran grubunun değer ve normları, rehber öğretmenin okulda aktif olması, sosyal, kültürel ve sportif faaliyetler, öğrenciye okulda veya ailede bazı sorumluluklar verilmesidir. Yöneticilerin çoğu, öğrencilerin akademik başarısını artırmak için yaptıkları uygulamaların en önemlilerinin deneme sınavları yapmak ve sosyal, kültürel ve sportif faaliyetler düzenlemek olarak ifade etmektedir. Yöneticilerin yarıdan fazlası, öğrencilerin akademik başarısını artırmak için kurs açmayı ve etüt yapmayı planlamaktadır. Yöneticilerin tamamına yakını, okullarındaki öğretmenlerin, okul yöneticisinin ve okulun fiziki yapısının öğrenme sürecini destekleyen faktörler olarak görmektedir. Yöneticilerin yarısı okulda öğrenme sürecini iyileştirmek için eğitim öğretim ortamını amacına uygun hale getirdiklerini ve eğitim teknolojilerinden faydalandıklarını ifade etmiştir. Yöneticilerin bir kısmı, liselerde akademik başarıyı artırmak için sınıf geçme yönetmeliğinin düzenlenmesi, bazı okulların adından "anadolu" kelimesinin kaldırılması gerektiğini dile getirmiştir. Yöneticilere göre akademik başarısı çok yüksek olan bir okul, fiziki donanıma sahip, yöneticilerin çalışacakları öğretmenleri seçtiği, sosyal kültürel ve sportif faaliyetlere önem verilen, öğrenciyi öncelikli olarak iyi bir insan olarak yetiştirmeyi amaç edinmiş, ders saatleri az, rehberlik saatleri ve aktiviteleri çok, sınırsız ekonomik imkana sahip olma gibi özellikler taşımaktadır. Öğretmenlerin bir kısmı akademik başarıyı ders başarısı ve hayata iyi hazırlanma olarak görmektedir. Öğretmenlerin büyük bir kısmı okullarındaki öğrencilerin başarı düzeyinden memnun değildir. Öğretmenlerin yarıdan fazlası kız öğrencilerin erkek öğrencilerden daha başarılı olduğu görüşündedir. Öğretmenler, öğrencilerine rehberlik etme, okulu ve dersi sevdirme, model olma, motive etme, etkili yöntem ve teknik kullanma, dersi kavratma konularında öğrencilerini etkilediklerini düşünmektedir. Öğretmenlerin yarısı, okullarını fiziki yapı bakımından, büyük çoğunluğu öğretmen niteliği bakımından, çoğu da yönetici niteliği bakımından etkili bulmaktadır. Öğretmenlerin yarıdan fazlası ise okullarının okul kültürü ve okul aile işbirliği açısından yeterli olmadığını düşünmektedir. Öğretmenlerin tamamı öğrencilerin akademik başarısını etkileyen en önemli faktörün ailenin nitelikleri olduğu düşüncesindedir. Öğretmenlerin büyük bir kısmı öğrencilerin akademik başarılarını artırmak için sosyal, kültürel ve sportif faaliyetler düzenlediklerini ifade etmiştir. Öğretmenler, öğretmenlerin, okulun yapısının, toplumun, okulun bulunduğu çevrenin, ailenin öğrenme sürecini desteklediği, üst yönetim birimlerinin ise desteklemediği görüşündedir. Öğretmenler, liselerde akademik başarının artması için, seviye grupları oluşturulmalı, ders kitapları daha etkin hazırlanmalı, bakanlık birim oluşturup soru havuzu oluşturmalı, ders müfredatları hafifletilmeli, kitap okumaya önem verilmeli gibi önerilerde bulunmuşlardır. Öğretmenlere göre akademik başarısı çok yüksek olan bir okul fiziki şartları çok iyi olan, sosyal, kültürel ve sportif faaliyetleri çok olan, öğrenci sayısı ve sınıf mevcudu az olan, TEOG'da yüksek puan almış öğrencilerden oluşan, kampüs şeklinde düzenlenmiş, öğrencilerin sadece kendi bölümünün derslerinin eğitimini aldığı gibi özellikler taşımalıdır.