Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Öğrenci: FATMA DUYGU KAYA YERTUTANOL
Danışman: HAYRUNNİSA BOLAY BELEN
Özet:Amaç: Uyku deprivasyonu insan ve rodent beyninde şizofreni benzeri değişimlere yol açmakta olup bunlardan birisi de uyku deprivasyonu sonrası sensorimotor kapılamanın bozulmasıdır. Bu bozulma, akustik irkilme refleksinin ön uyaran aracılı inhibisyonu testi ile ölçülmekte olup şizofrenide bir endofenotip olarak kabul edilmektedir. Gabapentin psikotik bozuklukların tedavi kılavuzlarında yer almamakla birlikte bazı olgularda psikotik belirtilerde iyileşme sağladığı, diğer yandan sağlıklı ya da şizofrenisi olan kişilerde psikozu tetiklediği de bildirilmiştir. Gabapentinin akustik irkilme refleksinin ön uyaran aracılı inhibisyonu üzerine olan etkisi daha önce değerlendirilmemiş olup bu tez çalışmasında sıçanlarda uyku deprivasyonu ile tetiklenen bir sensorimotor kapılama eksikliği yani şizofreni benzeri bir durum oluşturulmuş ve farklı gabapentin dozlarının bu kapılama eksikliği üzerine olan etkisi ölçülmüştür. Yöntem: Çalışmada 15 grup (n=120) erkek Wistar Albino sıçan kullanılmıştır. Uyku deprivasyonu, su tankında modifiye multipl platform tekniği kullanılarak 72 saat boyunca yapılmıştır. Su tankının sensorimotor kapılama üzerine olan kendi etkisi yalancı kontrol grubu kullanılarak dışlanmıştır. Takibinde oral akut ve kronik farklı gabapentin dozlarının (25-100-200 mg/kg/gün), bozulan sensorimotor kapılama üzerine olan etkisi değerlendirilmiştir. Gabapentinin sedasyon etkisi lokomotor aktivite testi ile kontrol edilmiştir. Sonuçlar: Sıçanlarda uyku deprivasyonu ile sensorimotor kapılamanın bozulduğu ve lokomotor aktivitenin arttığı, uyku deprivasyonu olmaksızın 200 mg/kg/gün akut gabapentin uygulaması ile lokomotor aktivite azalırken kronik 100 mg/kg/gün ve 200 mg/kg/gün gabapentin uygulamasıyla sensorimotor kapılamanın bozulduğu, kronik gabapentin uygulamasının uyku deprivasyonu sonrası görülen sensorimotor kapılama defektini geri çevirmediği ancak artmış olan lokomotor aktiviteyi normalleştirdiği gösterilmiştir. Bu bulgular psikiyatrik tanısı olmayanlarda kronik orta/yüksek dozlarda gabapentin kullanımının sensorimotor kapılamayı bozduğu ve psikotik bozukluklarda gabapentin kullanımının sensorimotor kapılamayı iyileştirmediği şeklinde yorumlanabilir.